ગુગમ – ગુજરાતી ગરિમા મંચ

પ્રિય મિત્ર,

     સેલફોનના વધતા જતા ઉપયોગ સાથે ઈમેલ વ્યવહાર બહુ સીમિત બની ગયો છે. એવી જ હાલત મોટા ભાગની ગુજરાતી વેબ સાઈટો અને બ્લોગોની છે. આથી ૯ ડિસેમ્બર – ૨૦૧૯ ના રોજ નીચે દર્શાવેલ લોગોવાળું  વોટ્સ એપ ગ્રુપ ચાલુ કરવામાં આવ્યું છે.  એનું આ શ્વેતપત્ર વાંચવા વિનંતી છે –

આ લોગો પર ક્લિક કરો

    એમાં સોશિયલ મિડિયાની  ચીલાચાલુ રીત રસમ કરતાં એક નવો જ અભિગમ રાખવામાં આવ્યો છે.

    જો કોઈ મિત્ર એમના મિત્રને જોડાવા કહે અને તે કબૂલ થાય તો જ એમાં એમને ઉમેરવા. નવા જોડાનાર મિત્રે ગુગમની કોઈ એક પ્રવૃત્તિમાં ભાગ લેવો જોઈએ અને નીચેની બાબતો અંગે સંયમ પાળવો જોઈએ –

૧.    કોઈ પણ  જાતની બાબત ફોર્વર્ડ કરવા પર પ્રતિબંધ

૨.    કોઈ પણ  જાતની પ્રશંસા કે ટીકા ( Likes, eMoji પણ )ની  જાહેરમાં અભિવ્યક્તિ પર પ્રતિબંધ

૩.     પોતાની રચના મૂકવા પર પણ પ્રતિબંધ

  તો તમને થશે કે, વ્યવહાર શી બાબત અંગે ?  આ રહ્યા નવા નૂસખા –

     ગુજરાતની ગરિમા ઉજાગર કરે તેવી નીચેની બાબતો

ક)      સોમવાર – ઈતિહાસ/ પુરાતત્વ/ કળા અંગેની ક્વિઝ

ખ)     મંગળવાર –  શબ્દ રમત

ગ)     ગુરૂવાર – જનરલ ક્વિઝ

ઘ)     શુક્રવાર  સાહિત્ય ક્વિઝ

ચ)     વાચિકં – જાહેર કરવામાં આવે તે વિષય પર સભ્ય મહત્તમ બે મિનિટની વોઈસ ક્લિપ મોકલે. મળેલ સૌ સંદેશ પરથી વિડિયો બનાવવામાં આવી યુટ્યુબ પર તરતો મૂકવામાં આવે છે.

છ)     શનિવાર –  કોઈ એક ગુજરાતી  કલાકારનો પરિચય

જ)     રવિવાર – કોઈ એક સેવાલક્ષી ગુજરાતી સંસ્થાનો પરિચય

ઝ)     અવારનવાર કોઈ એક ચિત્ર / વિડિયો / શેર કે વિચાર પર ચર્ચા ચોરો

ટ)    તંત્રી ( સુરેશ જાની) ની પરવાનગી લીધા બાદ ગુજરાતની ગરિમાને ઉજાગર કરે તેવા સમાચાર

ઠ )  કોઈ નવી સામૂહિક પ્રવૃત્તિ શરૂ કરવા કોઈ સભ્યને ઉમંગ થાય અને તંત્રીને જાણ કરે અને યોગ્ય લાગે તો તે પણ સહર્ષ શરૂ કરવામાં આવશે.

ડ)   ગુજરાતીમાં લખાણ માટે આગ્રહ નથી, પણ તેમ કરવું આવકાર્ય છે.

      વાચિકં માં ભાગ લેવા પાંચ દિવસનો અને બીજી કોઈ  વર્કશોપમાં ભાગ લેવા ત્રણ દિવસનો સમય આપવામાં આવે છે – અને તે પણ તેના સંચાલકને અંગત રીતે જ મોકલવાનો હોય છે. માત્ર ચર્ચા ચોરો જ જાહેર પ્રવૃત્તિ હોય છે.

   હાલ ગ્રુપમાં ૧૫ સક્રીય સભ્યો છે. પણ  ગુગમના આ વિચારનો વ્યાપ થાય એ હેતુથી વધારે સભ્યો ઉમેરવાનો વિચાર છે.  પણ સભ્ય સંખ્યા ૫૦ થી વધારે વધવા દેવામાં નહીં આવે. જો કોઈ અઠવાડિયામાં વ્યસ્તતાના કારણે સભ્ય ભાગ ન લઈ શકે, તો તે ગનીમત;  પણ જો એક મહિના સુધી આમ  ચાલુ રહે તો એડમિન તરફથી તેમનું ધ્યાન દોરવામાં આવશે.

    જો તમને આ બાબતો  યોગ્ય લાગતી હોય અને જોડાવા વિચાર હોય તો મને તમારો સેલ ફોન નં. આપવા વિનંતી છે.  આશા  છે કે, ગુગમની ભાવના અને ઉદ્દેશને ઉજાગર કરવાના આ અભિયાનમાં તમે જોડાશો. તમારા મિત્રોને પણ આની જાણ કરશો , તો આભારી થઈશ.

સંગાથ

સ્થાપક

• રાજેશ્વરી દિલીપ શુકલ

સમ્પર્ક

• ‘સ્વપ્ન’ કૃષ્ણકુંજ ટિચર્સ કોલોની, ગોદી રોડ, દાહોદ- ૩૮૯ ૧૫૧
• મોબાઈલ નં. – 98257 61202
• ઈમેલ સરનામું – mrsrdshukla@gmail.com
• ફેસબુક પર –

મુદ્રાલેખ

• મહિલાઓની વિકાસયાત્રા….ઘરમા જ પુરાઇ રહેલી નારીશક્તિનૈ પોતાનામાં છૂપાયેલી શક્તિનુ ભાન થાય અને તેને એવી દિશામા વાળે કે, જેથી પોતાનો, કુટુબના સભ્યોનો અને તેના થકી સમાજની માનસિકતાનો પણ વિકાસ થાય

……..પ્રવૃત્તિઓનું જન્મસ્થાન ‘સ્વપ્ન’

સ્થળ

• સરનામાં મુજબ

સ્થાપના

• જાન્યુઆરી – ૨૦૧૨

સભ્ય સંખ્યા

• ૩૨

સભ્ય થવા માટેની શરત

• દાહોદની કોઈ પણ મહિલા
• દાહોદની બહાર ફેસબુક/ વોટ્સ એપ ગ્રુપ પરથી ઓન લાઈન

મળવાનું સ્થળ/ સમય 

• કોઈ પણ સભ્યના ઘેર
• મહિને બે વખત

This slideshow requires JavaScript.

પ્રવૃત્તિઓ

• શૈક્ષણિક – કાર ડ્રાઇવિંગ, કોમ્પ્યુટર પાયાનું શિક્ષણ, અંગ્રેજી બોલવાનું, નેતૃત્વ, પુસ્તક વાંચન, ચર્ચા,  વ્યાખ્યાન સાંભળવા અને આપવા   વિ. તાલીમ
• હોબી અને ક્રાફ્ટ – હસ્તકલા, ચિત્રકામ
• અન્ય – રસોઈ કળા, નાટક, મોનો એક્ટિંગ,ગરબા, ભવાઈ વિ., દાહોદની પ્રતિષ્ઠિત નારી પ્રતિભાઓનું સન્માન
• વિવિધ સ્થળોની મુલાકાત અને પર્યટન

તૈયાર થયેલી મહિલાઓની સિદ્ધિ

• સંગાથ ગ્રપમા જોડાયા પછી ૧૫  બહેનોએ નાના પાયે પોતાનો વ્યવસાય શરૂ કરીને પગભર બની છે અને હાલમા તો ઘણું સારું કમાય છે.
• કેટરીગ ઉદ્યોગ-2 બહેનો
• સેનેટરી નેપકીન્સની ખરીદી અને વેચાણ- ૧ બહેન
• કુવારપાઠાની પોતાના ઘરના વિશાલ બેકયાર્ડમાં ખેતી અને તેમાથી મોટા પાયે ચાસણી (  aloe vera gel )  બનાવી, લાયસન્સ મેળવી  વેચાણ.   – ૧  બહેન
• હસ્તકલાની આઇટમો બનાવી તેનુ વેચાણ- ૨ બહેનો
• બ્યુટીશ્યન  – ૨ બહેનો
• યોગ  શિક્ષિકા – ૧ બહેન
• વડી, પાપડ, અથાણાં, કાતરી,  સેવ બનાવવા  વિ.નો ઉદ્યોગ- ૬ બહેનો

ઉપેન્દ્ર ત્રિવેદી, Upendra Trivedi

પાપ તારું પરકાશ જાડેજા !
ધરમ તારો સંભાળરે,
તારી બેડલીને બૂડવા નહિ દઉં,
જાડેજા રે ! એમ તોરલ કહે છે જી.
[ અહીં વાંચો અને સાંભળો ]

ઉજ્જૈનમાં મજૂર થી ગુજરાત વિધાનસભાના નાયબ સ્પીકર સુધીની જીવનયાત્રાના નાયક

વિકિપિડિયા પર  –    અંગ્રેજીમાં     ;   ગુજરાતીમાં

શ્રી. રજનીકુમાર પંડ્યાના તેમની સાથેના અનુભવો    –     ૧    –  ;   –    ૨    –

---

‘ઉપેન્દ્ર ત્રિવેદી પુરાણ’ પુસ્તક
[ એ વિશે જાણવા ઉપરના ચિત્ર પર ક્લિક કરો ]

જન્મ

• ૧૪, જુલાઈ- ૧૯૩૬, ઇન્દોર
• મૂળ વતન – કુકડિયા, ઈડર પાસે, જિ. સાબરાકાંઠા

અવસાન

• ૪, જાન્યુઆરી – ૨૦૧૫, મુંબઈ

કુટુમ્બ

• માતા -? ; પિતા – જેઠાલાલ ; ભાઈ -બહેન – ત્રણ ( એમાંના એક અરવિંદ જે પણ અભિનય ક્ષેત્રે જાણીતા છે.)
• પત્ની –  શારદા ; સંતાન – ?

શિક્ષણ

• બી.એ. ( મુંબઈ યુનિ. )

માનવીની ભવાઈ- આખી  ફિલ્મ

તેમના વિશે વિશેષ

• બાળપણમાં માબાપની સાથે ઉજ્જૈન સ્થળાંતર અને ત્યાં જ પ્રાથમિક શિક્ષણ
• મિલ કામદાર તરીકે કામ કરતા પિતાને પક્ષાઘાત થતાં છત્રીઓ બનાવતા કારખાનામાં મજૂર તરીક કામ કરવાથી કારકિર્દીની શરૂઆત
• ભાઈ સાથે મુંબઈમાં રહેવા ગયા અને ત્યાં જ બી.એ. સુધી ભણ્યા. એ જ કાળમાં કોલેજના નાટકોમાં ભાગ થી અભિનય ક્ષેત્રમાં પગરણ
• ‘અભિનય સમ્રાટ’ માં સાત જુદા જુદા રોલ – એમની સૌથી પ્રખ્યાત અદાકારી
• અનેક નાટકો અને ફિલ્મોમાં અભિનય અને દિગ્દર્શન
• ૧૯૬૦ – કાદુ મકરાણી અને મહેંદી રંગ લાગ્યો ફિલ્મોમાં અભિનય થી ફિલ્મ કારકિર્દીની શરૂઆત.
• ૧૯૭૧ – અભિનય સમ્રાટ નાટકમાં ખુબ વખાણાયા બાદ જેસલ તોરલ ફિલ્મમાં હીરોના રોલથી પ્રખ્યાતિ તરફની અવિરત કૂચ ચાલુ થઈ.
• બીજી વધારે  વખણાયેલી ફિલ્મો –  ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી, જોગીદાસ ખુમાણ, સંતુ રંગીલી, માનવીની ભવાઈ વિ.
• તેમણે દિગ્દર્શન કરેલ ફિલ્મ ‘માનવીની ભવાઈ’ને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યો હતો.
• તેમની ઘણી ફિલ્મોમાં સ્નેહલતા એ હીરોઈન તરીકે કામ કર્યું છે.
• ૧૯૮૦ – રાજકીય ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ.
• ૧૯૮૫ , ૧૯૯૦ – કોગ્રેસની ટિકિટ પરથી ગુજરાત વિધાન સભામાં ચૂંટાયા.
• ૧૯૯૮ – સ્વતંત્ર ઉમેદવાર તરીકે ગુજરાત વિધાન સભામાં ચૂંટાયા.
• ૨૦૦૦-૨૦૦૨ –  ગુજરાત વિધાસભામાં નાયબ સ્પીકર

સન્માન

• ૧૯૮૯ – પદ્મશ્રી, ભારત સરકાર
• પંડિત ઓમકારનાથ એવોર્ડ

જયંતિલાલ આચાર્ય, Jayantilal Acharya

મારા અંતરના અંતરમાં વિરાજેલા દેવ હે !
ધરવી શી મારે તમને અંજલિ જો .
[ અહીં આખી સ્તુતિ વાંચો ]

——————————–

ઉપનામ

• પુંડરિક

જન્મ

• ૧૮, ઓક્ટોબર, ૧૯૦૬, કડી ( તા. કલોલ, જિ. મહેસાણા), વતન – અમદાવાદ

અવસાન

• ૧૯,જુલાઈ- ૧૯૮૮, અમદાવાદ

કુટુમ્બ

• માતા-? ,  પિતા – મફતલાલ
• પત્ની – ? , સંતાન – ?

અભ્યાસ

• ૧૯૨૫ – મેટ્રિક
• ૧૯૨૯ – બી.એ.( સંસ્કૃત, ગુજરાતી) – ગુજરાત કોલેજ, અમદાવાદ
• ૧૯૩૧-૩૪ – શાંતિનિકેતનમાં ક્ષિતિમોહન સેન સાથે મધ્યકાલીન સંત સાહિત્ય, યોગસાધના અને બંગાળી ભાષા અને સાહિત્યનો અભ્યાસ

વ્યવસાય

• ૧૯૩૫-૧૯૭૦ – સી.એન. વિદ્યાલય, શારદામંદિર, ભારતી વિદ્યાલય, ગુજરાત વિદ્યાસભા  અને શ્રેયસ હાઈસ્કૂલમાં શિક્ષણકાર્ય

તેમના વિશે વિશેષ

• ટાગોર સાહિત્યના અભ્યાસુ જીવ.
• પાછળથી શ્રી. અરવિંદ ઘોષની ફિલસૂફી તરફ વળ્યા

રચનાઓ

• ચરિત્ર – ગુજરાતના સંત કવિઓ અને બાઉલ પંથ
• ગદ્ય – શ્રી. શારદાદેવી, ઠાકુરદાની વાતો, મર્મી સંતોનું દર્શન
• કવિતા – ગોરસ, દીવડા,
• અનુવાદ – દીવાટાણું ( રવીન્દ્રનાથનાં કાવ્યો અને મૌલિક ), માનવધર્મ,  બ્રહ્મચર્ય, સાહિત્ય, મધ્યકાલીન ભારતીય સંસ્કૃતિ, ગીતાની ભૂમિકા અને આપણો ધર્મ, મધ્યયુગની સાધના ધારા
• સપાદન – અંબુભાઈ પુરાણી અને માણેકલાલ દેસાઈના સ્મૃતિગ્રંથો

સાભાર

• ગુજરાતી સાહિત્યકોશ – ખંડ, ૨

 

 

 

ગિદવાણીજી, Vishan Gidwani

– નિસર્ગોપચારના પ્રણેતા

– બે અનુભવો –   –  ૧  – ,   –  ૨  –

–

–

–

——————————————————

નામ

• વિશન ગિદવાણી

જન્મ

• ૧૩, માર્ચ -૧૯૨૪, હૈદ્રાબાદ, સિંધ

અવસાન

• ૧૬, ફેબ્રુઆરી – ૧૯૮૯, અમદાવાદ

કુટુંબ

• ?

શિક્ષણ

• ખેતીવાડી
• એમ.એસ.સી. ( ફિઝિકસ) – એમ.જી. સાયન્સ, અમદાવાદ

વ્યવસાય

• પ્રોફેસર, પ્રાકૃતિક ચિકિત્સક

તેમના વિશે વિશેષ

• ગર્ભ શ્રીમંત, સિંધી કુટુંબના સૌથી નાના દીકરા – લાડકોડમાં ઉછેર
• બાળપણથી સ્વતંત્ર વિચારવાળા, નીડર અને કુશાગ્ર બુદ્ધિ વાળા અને ધાર્યું કરનાર વ્યક્તિ
• નાની ઉમરમાં જ ગાંધીજીની આઝાદીની લડતમાં ઝૂકાવ્યું .
• ૧૭ વર્ષની ઉમરે  સાદાઈ અને સમાજ સેવાની ભાવનાથી ગૃહત્યાગ
• આજીવન અપરિણીત
• રાજકીય મિત્રો સાથે મતભેદ થતાં સ્વાર્થી અને લાલચુ રાજકારણી મિત્રોથી દૂર થયા અને આધ્યાત્મિક માર્ગે વળ્યા.
• ઇન્ટર સાયન્સ સુધી ખેતીવાડીનો અભ્યાસ કરી રાજસ્થાન અને હરિયાણામાં ખેતીવાડીના સફળ પ્રયોગો કર્યા. મોટી સાઈઝના બટાકા ઊગાડી, સ્થાનિક રાજાની ચાહના મેળવી. સ્થાનિક ખેડૂતો માટે નાની હોસ્પિટલ પણ ચલાવી.
• યોગસાધનામાં અનેક યોગીઓ સાથે સંવાદના અંતે સંત સીયારામ  બાપુની પ્રેરણાથી ભૌતિક શાસ્ત્રના માધ્યમ દ્વારા યોગ શિક્ષણ અને સાધના માટે પ્રેરણા મળી.
• ખેતીવાડીના અભ્યાસનું સર્ટિફિકેટ લેવા મુંબઈ જતાં રસ્તામાં અમદાવાદમાં જ આગળ અભ્યાસ કરવાનું સૂઝ્યું.
• અમદાવાદમાં સાબરમતી વિસ્તારમાં એક મિત્ર સાથે રહેતાં, માણેક હર્ષવાલ સાથે મિત્રતા થઈ, જે જીવનભર ટકી. તેમનાં પુસ્તકોના સહારે એમ.જી. સાયન્સ ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં આગળ અભ્યાસ કરી શક્યા. તેમની વિશિષ્ઠ કાબેલિયત જોઈ પ્રિન્સિપાલ શ્રી. આર.ડી. દેસાઈએ તેમને  ટ્યૂટર/  ડેમોન્સ્ટ્રેટર તરીકે નોકરી પણ આપી. તેમની નિગેહબાનીથી એમ.એસ.સી. સુધી અભ્યાસ પૂરો કર્યો, અને વર્ષો સુધી પ્રોફેસર તરીકે સેવાઓ આપી.
• ખડતલ શરીર બનાવવા ઘી, દાળ વિ.ના અતિશય ઉપયોગના કારણે ૧૯૬૩માં સંધિવાના દર્દમાં સપડાયા, જેને કારણે છ વર્ષ સુધી પીડાયા.
• ગોરખપુરના વિઠ્ઠલદાસ મોદીના કુદરતી ઉપચાર કેન્દ્રની મુલાકાત લેવા સૂચન મળતાં, ત્યાં પહોંચી ગયા.  ત્યાં પંદર દિવસના નિવાસ દરમિયાન ડો. લિન્ડહર અને ડો. શેલ્ટનના પુસ્તકોની તેમના મન પર ઊંડી અસર પડી અને તેમની જીવનદિશા સાવ બદલાઈ  ગઈ.
• ૧૯૭૩ – પ્રાધ્યાપક તરીકેની નોકરી છોડી આજીવન પ્રાકૃતિક ચિકિત્સા દ્વારા સમાજ સેવા કરવાનો ભેખ ધારણ કર્યો, અને સાબરમતીના છેવાડે , ઝૂંપડપટ્ટી વચ્ચે રહી પ્રાકૃતિક ઉપચાર આપવાનુ શરૂ કર્યું.
• ઉચ્ચ વિચાર વાળા મિત્રોનો સાથ મળતાં ગુજરાતના ૧૪  જિલ્લાઓમાં મહત્વના બધા તાલુકાઓમાં પ્રાકૃતિક ઉપચાર અંગે જાગૃતિ આણવા  તાલીમ શિબિરો આયોજી.
• ૧૯૮૨ – ‘નિસર્ગોપચાર દ્વારા રોગમુક્તિ’ નામનું પુસ્તક પ્રસિદ્ધ કર્યું. કોઈ પ્રચાર વિના તેની સાત આવૃત્તિઓ પ્રસિદ્ધ થઈ છે.
• ૧૯૮૪ – પ્રા-યોગ ટ્રસ્ટની સ્થાપના અને ‘આરોગ્ય પ્રકાશ’ નામનું ત્રિમાસિક શરૂ કર્યું .
• ૧૯૮૫ – ગાંધી આશ્રમમાં  આ કામ માટે તેમને રહેવા અને પ્રચાર/ સેવા કામ માટે એક મોટો ઓરડો ફાળવામાં આવ્યો , જ્યાં જીવનના અંત સુધી રહ્યા.

રચના 

• નિસર્ગોપચાર દ્વારા રોગમુક્તિ’

સાભાર

• વરધી ભાઈ ઠક્કર – પ્રા-યોગ ટ્રસ્ટ
• શ્રી. માણેક હર્ષવાલ, શ્રી. સુરેશ શાહ

………. અહીંથી ડાઉનલોડ કરો

……     પુસ્તક પરિચય અહીં વાંચો

 

પહેલી ચોપડીની ચોપડી – ૧૯૨૩

મારા જેવા બુઢિયાઓના બાપા જે ચોપડી ભણી ગુજરાતી ભાષા શીખેલા તે આ રહી !

તેનાં થોડાંક પાનાં …

કરોડવતી

કરોડપતિ તો હવે ઘણા છે , પણ આ કરોડવતી કોણ?

આ રહી…….

 

આ લોગો પર ક્લિક કરો.

એક અલભ્ય ફોટો

સુંદરમ્       , ઉમાશંકર જોશી       , ઝવેરચંદ મેઘાણી       , ધૂમકેતુ

કોઈ પણ નામની ઉપર ક્લિક કરી, તેમનો પરિચય માણી શકશો

 

સ્વ. બલ્લુભાઈ ઠાકોર

વેબ સાઈટ

ટ્રસ્ટ વિશે એક સરસ લેખ

દીવાન-બલ્લુભાઈ શાળા,અમદાવાદ(અગાઉની ધી પ્રોપ્રાયટરી હાઈસ્કૂલ)ના સહ સ્થાપક, મહાત્મા ગાંધીના ચુસ્ત અનુયાયી, સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલના ગાઢ મિત્ર, પ્રખર સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને અગ્રણી કેળવણીકાર સ્વ.બલ્લુભાઈ ઠાકોરની આજે ૧૪૧મી જન્મ જયંતી છે. શ્રી બળવંતરાય પરમોદરાય ઠાકોરનો જન્મ તા. ૨૧/૮/૧૮૭૮એ થયો હતો. તેઓ B.A. થઈને સરકારી મિડલ સ્કૂલમાં શિક્ષક તરીકે જોડાયા હતા.૧૯૦૭માં તેમના પુત્ર ચિ. નરેન્દ્ર અને શ્રી જીવણલાલ હરિપ્રસાદ દીવાનના ભત્રીજા ચિ. વજેન્દ્રને,પોતે અને શ્રી દીવાન શિક્ષકો તરીકે કાર્યરત હતા, ત્યાં ધો.૫માં પ્રવેશ આપવાનો ધરાર ઇન્કાર કરવામાં આવતાં બંનેને સ્વમાન ઘવાયાની લાગણી થઈ અને બન્નેએ એ સ્કૂલમાંથી રાજીનામાં ધરી દઈને પોતાની જ સ્કૂલ સ્થાપવાનો નિર્ણય કર્યો.અંગ્રેજ સરકાર પાસેથી કોઈ ગ્રાન્ટ ન લેવાની હોવાથી સ્કૂલનું નામ આપ્યું:ધી પ્રોપ્રાયટરી હાઈસ્કૂલ.

સ્કૂલનો પ્રારંભ તો ૧ જાન્યુઆરીએ થનાર હતો, પણ રાયપુરમાં આવેલી મગનભાઈની હવેલીમાં ૨૯ ડિસેમ્બર,૧૯૦૭એ આગ લાગતાં થોડીક બેંચો બળી ગઈ અને એ બેંચો નવેસરથી બનાવવામાં તેમજ નવું સ્થળ શોધતાં સમય લાગ્યો અને સ્કૂલ શરૂ થઈ ૬ જાન્યુઆરી,૧૯૦૮એ,મસ્કતી માર્કેટ ખાતે,૧૦૨ વિદ્યાર્થીઓ સાથે.

૧૯૧૨માં મુંબઈના પ્રખ્યાત એડવોકેટ વલ્લભભાઈ ઝવેરભાઈ પટેલ અમદાવાદમાં સ્થાયી થયા અને મુંબઈની કોન્વેન્ટ સ્કૂલમાં ભણતી પુત્રી મણિબહેનને પ્રોપ્રાયટરી હાઈસ્કૂલમાં પ્રવેશ અપાવતાં શાળામાં સહ શિક્ષણનો આરંભ થયો.

શ્રી જીવણલાલ દીવાન અને શ્રી બલ્લુભાઈ ઠાકોર બંને, શ્રી ગણેશ વાસુદેવ માવલંકરના પરમ મિત્રો હોઈ માવલંકર હવેલી પાસે જ રહેતા તેમજ નજીકની કોર્ટમાં વકીલાત કરતા શ્રી વલ્લભભાઈ પટેલ સાથે પણ તેમને મૈત્રી થઈ.

રોજ સાંજે કોર્ટ છૂટયા પછી શ્રી માવલંકર અને શ્રી વલ્લભભાઈ તેમજ ત્રણ દરવાજા પાસે આવેલી બેલેન્ટાઈન હવેલી સ્થિત સ્કૂલ છૂટયા પછી શ્રી દીવાન અને શ્રી બલ્લુભાઈ, એમ ચાર મિત્રો  નજીકમાં આવેલી ગુજરાત ક્લબમાં મળવા લાગ્યા.

૧૯૧૬ની એક સમી સાંજે શ્રી મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધીની જાહેરસભા લાલદરવાજાના મેદાનમાં યોજાનાર હતી તો શ્રી વલ્લભભાઈ, શ્રી દીવાન અને શ્રી બલ્લુભાઈ શ્રી માવલંકરના કોર્ટમાંથી આવવાની રાહ જોઈ રહ્યા હતા. શ્રી બલ્લુભાઈએ શ્રી મો.ક. ગાંધીની આઝાદીની લડતની  ચર્ચા ઉપાડીને શ્રી વલ્લભભાઈને આગ્રહ કર્યો કે શ્રી માવલંકર આવી જાય એટલે આપણે સૌ શ્રી ગાંધીને સાંભળવા જઈએ,તો વલ્લભભાઈ નારાજ થઈને બોલ્યા:આ ગાંધી અંગ્રેજોને શું કરી લેવાના?શું ચરખો કાંતવાથી અને સંડાસ સાફ કરવાથી કંઈ આઝાદી મળતી હશે?આપણે કંઈ સમય બગાડવો નથી,બ્રિજની ગેમ ચાલુ જ રાખીએ. શ્રી માવલંકર આવી જતાં શ્રી બલ્લુભાઈએ ફરીથી શ્રી મો.ક.ગાંધીની સભામાં જવા માટે શ્રી વલ્લભભાઈને આગ્રહ કરતાં તેમાં શ્રી માવલંકર પણ સંમત થયા અને ચારેય મિત્રો સભામાં ગયા. કહેવાની જરૂર નથી કે સભાને અંતે ચારેય મિત્રો ગાંધીજીના ચુસ્ત અનુયાયીઓ બની ગયા હતા!

૧૯૨૧માં અસહકારની લડતને પગલે ગાંધીજીના અંગૂલીનિર્દેશથી પ્રોપ્રાયટરી હાઈસ્કૂલનું મુંબઇ યુનિવર્સિટી સાથેનું જોડાણ કાપીને ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ સાથે જોડાણ થયું. પણ ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ એ સમયે માન્ય યુનિવર્સિટી ન હોઈ વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા દિન પ્રતિદિન ઘટવા લાગી અને છેક ૧૯૨૮માં તો ધો.૫થી ૧૧માં માત્ર ૫૦ વિદ્યાર્થીઓ રહી ગયા. સ્કૂલને ટકાવી રાખવા શ્રી બલ્લુભાઈને પોતાના મોટાભાઇ શ્રી ઠાકોરલાલ પરમોદરાય ઠાકોરના પ્રજાબંધુ પ્રેસમાંથી તેમજ શ્રી દીવાન ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિના સેક્રેટરી હોઈ શ્રી વલ્લભભાઈ પટેલને વાત કરીને કોંગ્રેસમાંથી ઉછીનાં નાણાં લીધાં તો શ્રી બલ્લુભાઈનાં ધર્મ પત્ની શ્રીમતી અતિલક્ષ્મીબહેન તેમજ શ્રી બલ્લુભાઈના સુપુત્ર શ્રી નરેન્દ્રભાઇનાં ધર્મ પત્ની શ્રીમતી સુમનબહેનના અડધોઅડધ દાગીના વેચાઈ ગયા હતા. આની જાણ શ્રી વલ્લભભાઈએ ગાંધીજીને કરતાં ગાંધીજીને સ્કૂલના અસ્તિત્વની ગંભીરતા સમજાતાં ગાંધીજીએ શ્રી દીવાન અને શ્રી બલ્લુભાઈને સાબરમતી આશ્રમમાં રૂબરૂ બોલાવીને કહી દીધું કે સ્કૂલનું પુન:જોડાણ મુંબઇ યુનિવર્સિટી સાથે કરી દો.

૧૯૩૦માં આઝાદીની લડત ચરમ સીમાએ પહોંચતાં અંગ્રેજ સરકાર સ્કૂલની મિલકતો જપ્ત કરી લેશે તેવી ભીતિ સર્જાતાં શ્રી જીવણલાલ દીવાન અને બલ્લુભાઈએ ગાંધીજીની પ્રેરણાથી પોતાની સ્કૂલની સઘળી મિલકતો ધી પ્રોપ્રાયટરી હાઈસ્કૂલ ટ્રસ્ટને સોંપી દીધી.૧૨ માર્ચ,૧૯૩૦એ ગાંધીજીની દાંડી કૂચ આરંભાય તેના થોડાક દિવસ અગાઉ સાબરમતીના પટમાં મળેલી જાહેર સભામાં શ્રી બલ્લુભાઈએ ટ્રસ્ટ ડીડ ગાંધીજીને અર્પણ કર્યું હતું, ત્યારથી ટ્રસ્ટ હસ્તકની બધી શાળાઓનો વહીવટ પબ્લિક ટ્રસ્ટ જ કરે છે.

શ્રી વલ્લભભાઈ પટેલ અમદાવાદ મ્યુનિસિપાલિટીના પ્રમુખ હતા તો શ્રી બલ્લુભાઈ મ્યુનિ. કાઉન્સિલર હતા અને બંને મિત્રો રોજ સવારે જુદી જુદી પોળોમાં પાણીની પરિસ્થિતિ જાણવા જતા હતા તો શ્રી વલ્લભભાઈ રોજ સાંજે  શ્રી બલ્લુભાઈના ખાડિયા સ્થિત નિવાસસ્થાને જતા અને ત્રણેય મિત્રો શ્રી બલ્લુભાઈ, શ્રી દીવાન અને શ્રી વલ્લભભાઈ,સાથે જમીને છૂટા પડતા.

શ્રી બલ્લુભાઈ મુંબઇ વિધાનસભામાં વિધાનસભ્ય પણ થયા હતા તો મુંબઇ યુનિવર્સિટીના  સેનેટ સભ્ય હતા.

૧૯૩૫માં શ્રી બલ્લુભાઈ ઠાકોર, શ્રી જીવણલાલ દીવાન અને શ્રી ગણેશ વાસુદેવ માવલંકરે અમદાવાદની પોળોમાં ફરી ફરીને રૂ.૧૦૦ ઉઘરાવીને અમદાવાદ એજયુકેશન સોસાયટીની સ્થાપના કરી હતી તો ૧૯૩૫માં શેઠ શ્રી અમૃતલાલ હરગોવનદાસ પાસેથી માતબર રકમનું દાન મેળવીને હરગોવનદાસ લખમીચંદ કોલેજ ઓફ કોમર્સની (H L College of Commerce)સ્થાપના પણ કરી હતી.

૨૧-૧-૧૯૩૯એ શ્રી બલ્લુભાઈનું દુઃખદ અવસાન થતાં સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે સ્વ.બલ્લુભાઈના જયેષ્ઠ પુત્ર શ્રી નરેન્દ્રભાઈને પાઠવેલા વિસ્તૃત શોક પત્રમાં જણાવેલું કે બલ્લુભાઈ ન હોત તો હું જાહેર જીવનમાં પ્રવેશ્યો જ ન હોત અને જાહેર જીવનમાં આટલો સફળ પણ થયો જ ન હોત..

પૂ. મહાત્મા ગાંધીએ શોક સંદેશામાં લખ્યું કે બલ્લુભાઈનો દેહ ગયો પણ તેનાં કાર્યો સદાને સારૂ અમર રહેવાનાં છે. તેમના અણમોલ જીવન મંત્રો હતા:

સ્વમાન ખાતર ફના થતાં શીખજો.
સિંહ થજો,
ઘેટાં ન થશો.

સદગત બલ્લુભાઈને કોટિ કોટિ વંદન….

પ્રકાશ શાહ, Prakash Shah

અડીખમ નાગરિકધર્મનું મુક્ત હાસ્ય

પ્રેરક પંક્તિ
-‘એ તે કેવો ગુજરાતી, જે હોય કેવળ ગુજરાતી!’- ઉમાશંકર જોશી

તેમણે સર્જેલા થોડાક શબ્દો!
દૈત્યકાય ઇમારતવાદ, મીડિયામારી, ચિયરાંગના, ઋણવજનિયાં, વેશનમૂનો’, અનારંભી, અમે-તમારાથી-ચડિયાતા-શાઇ 

ઓપિનિયન પર સરસ લેખ

શ્રી. બીરેન કોઠારીના બ્લોગ ‘Gujarati world ‘ પર તેમના ૭૫ વર્ષની ઉજવણી

નિરીક્ષકના અંકો અહીં વાંચો

દિવ્ય ભાસ્કર પર મૂળ લેખ

 જન્મ

૧૨, સપ્ટેમ્બર – ૧૯૪૦, માણસા ; વતન –

કુટુમ્બ

માતા – ઇન્દુબેન,  પિતા – નવીનચન્દ્ર,

પત્ની – નયના , પુત્રીઓ – ઋતા ( ન્યુ યોર્ક) , રીતિ (દિલ્હી)

શિક્ષણ

મેટ્રિક – સરસ્વતી વિદ્યાલય, મણીનગર,અમદાવાદ

બી.એ./ એમ.એ. – ગુજરાત યુનિ. અમદાવાદ

વ્યવસાય

અધ્યાપન , પત્રકાર, ‘નિરીક્ષક’ના તંત્રી

તેમના વિશે વિશેષ

• પિતૃપક્ષે વેપારનો વારસો – તો માતૃપક્ષે વિધાપ્રીતિનો, સાહિત્યપ્રીતિનો
• વ્યવસાયે ડોક્ટર એવા નાના ડો. ફૂલચંદ મહેતાના મુખેથી ક.મા.મુનશીની નવલકથાઓનાં અનેક પ્રકરણ સાંભળવાનો લહાવો પ્રકાશભાઈને બચપણમાં મળેલો.
• પિતાજીને વ્યવસાય નિમિત્તે અમૃતસરમાં રહેવા જવાનું બન્યું. આ કારણે આરંભના ચારેક વરસ પ્રકાશભાઈનું બાળપણ અમૃતસરમાં વીત્યું.
• અમૃતસર પછી વડોદરામાં નોકરીની તક મળતાં આખો પરિવાર સ્થાયી થવા માટે ત્યાં આવ્યો. અહીં તેમનાં માતા ઇન્દુબેન તેમ જ શિક્ષક રમણભાઈ ક્ષત્રિયને કારણે પ્રકાશભાઈની વાંચનરુચિને યોગ્ય દિશા મળી.
• ૧૯૫૦માં ફરી એક વાર સ્થળાંતર થયું અને આખો પરિવાર આવી વસ્યો અમદાવાદમાં.
• ડો. સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણનનું પુસ્તક ‘ધ હિન્દુ વ્યૂ ઓફ લાઈફ’, ગાંધીજીનું ‘હિંદ સ્વરાજ’ અને રવીન્દ્રનાથ ટાગોરનું ‘સ્વદેશી સમાજ’ – આ ત્રણેય પુસ્તકોએ ખૂબ પ્રભાવિત કર્યા.
• આ જ ગાળામાં પુરુષોત્તમ માવળંકરે શરૂ કરેલા લાસ્કી ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં યોજાતાં ચર્ચાસત્રોમાં પ્રકાશભાઈની હાજરી નિયમિત બની. મહાગુજરાતના આંદોલન વખતેય તેમને ઈન્દુચાચાનાં જોશીલાં ભાષણ સાંભળવા ગમતાં, પણ ચન્દ્રકાન્ત દરૂ અને જયંતી દલાલની મુદ્દાસર અને વાસ્તવદર્શી રજૂઆત વધુ આકર્ષતી.
• શાળાકાળ દરમિયાન અન્ય એક શિક્ષક હરિશ્ચંદ્ર પટેલ દ્વારા પ્રકાશભાઈને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ સાથે પણ જોડાવાનું બન્યું.
• છ વર્ષ અમદાવાદમાં અધ્યાપન
• સરદાર પટેલ યુનિવર્સિટી’ દ્વારા તૈયાર થઈ રહેલા ગુજરાતી જ્ઞાનકોશ ‘જ્ઞાનગંગોત્રી’ શ્રેણીમાં ભોગીલાલ ગાંધીની સાથે જોડાયા.
• ૧૯૭૫ માં કટોકટી બાદ દસ મહિના જેલવાસ.
• જનસત્તા અને નૂતન ગુજરાતમાં પત્રકાર
• ‘સમયના ડંકા’ કોલમમાં સાપ્રત સમસ્યા પર ચિંતન – એ કોલમ ઘણી પ્રચલિત બની.
• જનસત્તાની વડોદરા આવૃત્તિના નિવાસી તંત્રી
• ટાઈમ્સની ગુજરાતી આવૃત્તિમાં થોડોક વખત
• ૧૩ વર્ષ  સમકાલીન, ગુજરાત મિત્ર અને ગુજરાત ટુડે માં કટાર લેખન
• અખંડ આનંદના પુનર્જન્મમાં સક્રીય ફાળો
• ૧૯૯૨ – નિરીક્ષક પખવાડિકનું નવનિર્માણ અને તેના તંત્રી
• ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદમાં ચૂંટાઈને ઘણી વખત સભ્ય.
• દિવ્ય ભાસ્કરમાં કોલમ લેખનને કારણે વ્યાપક સમૂહ સુધી પહોંચ્યા.
  

રચનાઓ

સાભાર

દિવ્ય ભાસ્કર