અદના, અનામી, સહનશીલ અને ખમતીધર વ્યક્તિઓ ગુજરાતની સાચી ઓળખ છે.
ઈ-વિદ્યાલય
ગુજરાતી શબ્દકોશ
‘બની આઝાદ’- ઈબુક
ગુજરાતી લેખિનીમાં સ્વૈરવિહાર
હોબી વિશ્વ
ગુજરાતી ભાષાને નવલું નજરાણું
ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય
ગુજરાતનાં પનોતા સંતાનોનો પરિચય
ફરમાઈશ – એક સત્યકથા
Posted by on સપ્ટેમ્બર 21, 2017
જુલાઈ – ૨૦૧૩ ફરમાઈશનું પાનું અહીં શરૂ કરેલું
આ ચાર વર્ષમાં વાચકોએ એનો ઘણો ઉપયોગ કર્યો છે. એના બોલતા આંકડા આ રહ્યા…
આ બધા મિત્રોને ચપટીક મદદ કર્યાનો સંતોષ અને આનંદ તો છે જ. પણ સોનાની થાળીમાં રત્ન જડ્યું હોય તેવી એક ઘટના હમણાં હમણાં બની. એનું વર્ણન અહીં…
એક વિદાયનો વિષાદ
આનંદની વાત એ પણ છે કે, આ ઘટના પ્રગટ કરવા ‘વેબ ગુર્જરી’ જેવી માતબર વેબ સાઈટના સંચાલકોએ પણ સૌજન્ય દાખવ્યું .
આ લોગો પર ક્લિક કરો.
વીતી ગયેલા વર્ષોના, ઉર્મીશીલ કવિની રચના આજે પણ કોઈકેને ગમે છે, તે વાત ગુજરાતી ભાષાના સૌ ચાહકો માટે ગૌરવ અને આનંદની વાત છે.
આનંદની છેલ્લી વાત…
અનેક બ્લોગ અને વેબ સાઈટો પર ગુજરાતી ભાષાનું સંવર્ધન અને માવજત થઈ રહ્યાં છે. તે સૌનો હૃદયપૂર્વક આભાર. ખાસ કરીને આ કવિતા રજૂ કરવા માટે વિકિસ્રોતના, તેના મોભી શ્રી. ધવલ વ્યાસ અને તેમના નેતૃત્વ નીચે કામ કરતા સ્વયંસેવકોના આપણે ઋણી છીએ.
Advertisements
સાધના વૈદ્ય, Sadhna Vaidya
Posted by on સપ્ટેમ્બર 14, 2017
રેડિયો ઉદઘોષક ( સબરસ અને સંસ્કાર રેડિયો, લેસ્ટર, યુ,કે.
નીચેના લોગો પર ક્લિક કરો –
જન્મ
- ૨૨-ડિસેમ્બર- ૧૯૬૩, માંગરોળ, જિ. જૂનાગઢ
કુટુમ્બ
- માતા – ચંદ્રિકાબહેન, પિતા – ધીરજલાલ; બહેન – લતા હીરાણી
- પતિ – હસિત (ડોકટર), પુત્રી – ઝીલ (ડોકટર), પુત્ર – સ્મિત
અભ્યાસ
- બી.એ. ( ગૃહ વિજ્ઞાન ) -SLU Arts college, Ahmedabad – ૧૯૮૪
વ્યવસાય
- ૨૦૦૦ થી – U.K. ની નેશનલ હેલ્થ સંસ્થામાં (NHS) સિસ્ટમ ઓફિસર
- ૨૦૦૨ થી – લેસ્ટર ના ‘સબરસ’ અને ‘સંસ્કાર’ રેડિયો પર ગુજરાતી પ્રેઝન્ટર
તેમના વિશે વિશેષ
- ૧૯૮૬ – લગ્ન પછી ભાવનગર ખાતે ગૃહિણી તરીકે
- ૧૯૯૭ – યુકે માં લેસ્ટર ખાતે સ્થળાંતર
- યુકે મા રહેવા માટે ત્રણ વર્ષ સુધી જાત સાથે લડીને મનને મનાવ્યુ
- ૨૦૦૧ – રેડિયો પરની હરીફાઇ નુ ઇનામ લેવા રેડીયો સ્ટેશને ગઇ, સાથે સાથે ભાષા માટે અને ગુજરાતી ગીતો વિશે સૂચનો કર્યા. ત્યારથી FM ફ્રિકવંસી પર ગુજરાતી કાર્યક્રમો આપવાના શરુ કર્યા. જ્યારે આપણા તહેવાર આવે ત્યારે દિવાળી સ્પેશિયલ કાર્યક્રમો થતા. આમ રેડિયો સાથેનો સબંધ બંધાયો. જીવને અહીંથી વળાંક લીધો.
- સંગીત પ્રત્યેનો પ્રેમ, કાર્યક્રમમાં ઊતરવા લગ્યો. મોસાળનો સંગીતનો વારસો બહાર રેલાવા લાગ્યો
- ૨૦૦૨ થી દર શનિ-રવિ ગુજરાતી કાર્યક્રમો સંસ્કાર રેડિયો ના માધ્યમ થી શરુ થઇ ગયા.
- ગુજરાતી સંગીતના લગાવ સાથે લોકોમાં ગુજરાતી ભાષા માટે જાગૃતિ લાવવામાં અનહદ રસ
- આ સમય દરમ્યાન અહીંની GCAC સુધીની અંગ્રેજી અને ગણિતની પરીક્ષા પાસ કરી.
- ૨૦૦૨ થી નેશનલ હેલ્થ ટ્રસ્ટ(NHS)માં ફુલ ટાઇમ જોબની સાથે NHSમાં ઓફિસ કામ સિવાય ભાષાંતરનું કામ પણ ચાલુ.
- લેસ્ટર અને લંડનમાં ઘણા સંગીતના કાર્યક્રમોમાં અને ઘણા નાટકોમાં સૂત્રધાર તરીકે કામ કર્યું છે.
- તેમનાં બહેન લતા હીરાણી જાણીતાં સાહિત્યકાર છે. તેમનો પરિચય અહીં .
ગુજરાતીમાં ફારસી શબ્દો
Posted by on સપ્ટેમ્બર 14, 2017
સાભાર – શ્રી, હર્ષદ કામદાર, Frankly speaking
ગુજરાતી ભાષા કઈ રીતે સમૃદ્ધ થઈ ?
“સાલેમન ગાનેમન, જુલાબ, ગુલાબ અને આસમાની સુલતાની”
તમે રોજ સવારે જે છાપું વાંચો છો એને અખબાર પણ કહેવાય છે. આ ‘અખબાર’ શબ્દ કેવી રીતે આવ્યો? એ ફારસી શબ્દ ‘ખબર’ પરથી આવ્યો. ઈરાનની રાષ્ટ્રભાષા ફારસી છે અને ત્યાં અખબાર માટે ‘ખબર-નામ’ શબ્દ વપરાય છે.
આપણે થોડા સમયથી ‘અનામત’ શબ્દ પણ ખૂબ વાંચીએ, સાંભળીએ છીએ. ખેર, ‘અનામત’ શબ્દ ફારસીના ‘અમાનત’ પરથી આવ્યો છે – જેનો અર્થ વિશ્વાસુપણું , થાપણ, સંભાળ માટે સોંપેલી વસ્તુ – એવો થાય છે.
કેમ? ભાષા/ શબ્દ પ્રેમીઓને મઝા આવી જાય એવી વાત છે ને? આખો લેખ આ રહ્યો…..
આ મુખડા પર ક્લિક કરી એ બ્લોગ પર મૂળ લેખ વાંચો.
અને એનો ય મૂળ સ્રોત આ રહ્યો …….
[ અલબત્ત, લાયબ્રેરીમાંથી મેળવવો પડશે, અને બહુ ગમી ગયો હોય તો એ પુસ્તક ખરીદી લેજો ! ]
હવે તેઓ નથી
Posted by on સપ્ટેમ્બર 11, 2017
ભગવતસિંહજી – ગોંડલ નરેશ
Posted by on ઓગસ્ટ 20, 2017
– સજય શીલ ને સત્ય શ્રેષ્ઠ ધર્યો સિદ્ધાંત એ,
ભજે પ્રજાજન ભૃત્ય જય જય ભગવત ભગવતી
તેમના વિશે અને ખાસ તો ‘ભગવદ ગોમંડળ’ વિશે લેખ
—————————————————————
નામ
- ભગવતસિંહજી સંગ્રામસિંહજી જાડેજા
ઉપનામ
- ગોંડલ બાપુ
જન્મ
- 24 મી ઓક્ટોબર 1865 , કારતક સુદ પાંચમ – ધોરાજી
અવસાન
- 9 મી માર્ચ 1944.
કુટુંબ
- માતા – મોંઘીબા, પિતા – સંગ્રામ સિંહ;
- લગ્ન – 1882 – ચાર રાણીઓ સાથે ;
પટરાણી – નંદકુંવરબા ( પડદાના રિવાજને તોડનાર, મહિલાઓની ઉન્નતિ સાધવાના તેમના પ્રયાસો માટે મહારાણી વિક્ટોરિયાએ તેમને ‘ક્રાઉન ઓફ ઇન્ડીયા’ નો ખિતાબ આપેલો હતો. )
સંતાનો – ભોજરાજસિંહ, ભૂપતસિંહજી, કિરીટસિંહજી, નટવરસિંહજી, બાકુંવરબા , લીલાબા, તારાબા.
અભ્યાસ
- નવ વર્ષની ઉંમરે રાજકોટની રાજકુમાર કોલેજમાં
- 1987 – સ્કોટલેન્ડ ની એડિનબરો યુનિવર્સિટીમાંથી એલ.એલ.ડી (ડોકટરી અભ્યાસ)
- 1890 – એડિનબરોમાંથી એમ.બી.સી.એમ અને એમ.આર.સી.પી.
- 1895 – એડિનબરો રોયલ કોલેજમાંથી એફ. આર. સી. પી. અને એમ. ડી -આયુર્વેદ ના સંક્ષિપ્ત ઇતિહાસની શોધખોળ માટે
વ્યવસાય
- રાજકર્તા
મૂખ્ય કૃતિઓ
- ભગવદ્ ગોમંડલ – નવ ભાગ – ગુજરાતી વિશ્વકોષ
જીવન ઝરમર
- 1884– 25 ઓગસ્ટ રાજ્યાભિષેક
- 1930-33 – કરોડો રૂપિયાના લોકોપયોગી કાર્યો – પુલો, નિશાળો, રસ્તા, ધોરાજી અને ઉપલેટામાં જળી, ટ્રામની સગવડ; ગોંડલ, ધોરાજી અને ઉપલેટા દેશનાં શ્રેષ્ઠ શહેરો ગણાયા; ગોંડલ અને મોવિયા ગામને સાત ટાંકીમાંથી શુદ્ધ પાણી, ગોંડલમાં તે જમાનામાં અન્ડર ગ્રાઉન્ડ ગટર વ્યવસ્થા, અન્ડર ગ્રાઉન્ડ વીજળીનું પ્લાનીંગ અને રાજ્યનાં તમામ ગામડાંઓ ગોંડલ સાથે ટેલિફોનથી જોડાયેલાં હતાં,
- શિક્ષણ ક્ષેત્ર – કન્યા કેળવણી મફત અને ફરજિયાત બનાવી
- વૃક્ષપ્રેમ – ગોંડલ સ્ટેટ ના રસ્તાઓની બંને બાજુએ અસંખ્ય વૃક્ષો વવડાવ્યાં હતાં, પરિણામે વટેમાર્ગુ વૃક્ષોની શીતળ છાયા હેઠળ આરામથી મુસાફરી કરી શકતો.
- પુસ્તક પ્રકાશન – કોઇ પણ ભારતીય ભાષામાં ન હોય તેવા ભગવદ્દગોમંડલના કુલ નવ દળદાર ગ્રંથોના 9870 જેટલા વિશાળ પૃષ્ઠોમાં વિશ્વકોશ જેવી કક્ષાની ભારતીય સંસ્કૃતિની માહિતીનો સંગ્રહ.
ગોંડલ સ્ટેટ નુ રાજ ચિહ્ન
સન્માન
- 1897 – મહારાણી વિક્ટોરિયાની ડાયમંડ જ્યુબિલીમાં કાઠીયાવાડના રાજાઓના પ્રતિનિધિ તરીકે હાજરી અને જી.સી.આઇ.ઇ. નો ઇલકાબ
- 1934 – તેમના રાજ્યકાલના પચાસ વર્ષ પૂરા થતાં, પ્રજાએ પોતાના ખર્ચે તેમની સુવર્ણતુલા કરી, સોનું એકઠું કર્યું હતું જે જાહેર કામો માટે વાપરવામાં આવ્યું હતું.
ગોંડલનું ‘ વિહારી’ કૃત રાજગીત :
ગોંડલિયું ગોકુળ અમારું ગોંડલિયું ગોકુળ,
નંદનવન અણમોલ –
વૃંદાવન શાં ગામડા ગુંજે, સંસ્કારે સોહાય,
ગોંદરે ગોંદરે શારદા મંદિર બાલવૃંદ વિલસાય.
સારાયે સૌરાષ્ટ્રનું અંતર, ઇશ્વરે આ નિર્મેલ,
નીર નિરંતર વહે અખંડિત, ગોરસ રસની રેલ.
કૃષ્ણકૃપા છે કણ કણસલે મઘુવન મીઠાં વૃક્ષ,
કુંજ નિકુંજ શાં ખેતર વાડી સુંવાળાં સુરક્ષ.
રિદ્ધિ સિદ્ધિ શ્રી ભગવતની સુખ-શાંતિનાં રાજ્ય,
પશુ પંખીજન ઝાડને પણ જ્યાં અભયનાં સામ્રાજ્ય.
ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય – એક નવી ઊંચાઈ
Posted by on ઓગસ્ટ 2, 2017
મુલાકાતીઓની સંખ્યા તરફ નજર કરવાની ટેવ ઘણા વખતથી વીસરાઈ ગઈ છે. પણ આજે એકાએક આ પરિચય બ્લોગના એ આંક તરફ નજર પડી.
સૌ વાચકોના,
મદદ કરનાર મિત્રોના
શુભેચ્છકોના
દિલી ભાવ
અને
પરમ તત્વની કૃપા
વગર
આ શક્ય બન્યું ન હોત.સૌનો હૃદયપૂર્વક આભાર.
મળવા જેવા માણસ-૫૧ (શ્રીમતિ પ્રજ્ઞા વ્યાસ)
Posted by on જુલાઇ 27, 2017
પ્રજ્ઞાબહેનનો જન્મ ૧૯૩૯ માં સુરતમાં થયો હતો. પિતા શ્રી કુમુદચંદ્ર મુંબઈની પ્રખ્યાત એંજીનીઅરીંગ કોલેજ V.J.T.I. માં મિકેનીકલ એંજીનીયરીંગનો અભ્યાસ કરી, રેલ્વેમાં નોકરી કરતા હતા. માતા ઇશ્વરીબહેન સાતમા ધોરણ સુધી ભણેલા હતા. આર્થિક રીતે આ સુખી કુટુંબમાં સંગીતમય અને ધાર્મિક વાતાવરણ હતું.
પ્રજ્ઞાબહેનનો પ્રાથમિક શાળાનો અભ્યાસ ફ્રીલેન્ડગંજની રેલ્વેની શાળામાં ૧૯૪૫ થી ૧૯૪૯ સુધી થયો હતો. અહીં અભ્યાસ દરમ્યાન સંગીત ને નાટ્ય પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લીધો હતો. ત્યારબાદ ભાવનગરની માજીરાજ ગર્લસ હાઈસ્કૂલમાં અભ્યાસ કરી, ૧૯૫૫ માં S.S.C. ની પરીક્ષા પસાર કરી હતી. હાઈસ્કૂલના શિક્ષણ માટે એમને ક્યારેક ટ્રેનમાં તો ક્યારેક સાઈકલ ઉપર શાળામાં જવું પડતું. રાષ્ટ્રશાયર ઝવેરચંદ મેધાણીના પુત્રી પદ્મલા પ્રજ્ઞાબહેનના વર્ગમાં હતાં.
બે વર્ષ માટે ભાવનગરની S.N.D.T. કોલેજમાં આર્ટસ વિભાગમાં અભ્યાસ કર્યા બાદ, ૧૯૫૭ માં લગ્ન થઈ જતાં અભ્યાસ અધુરો મૂકવો પડ્યો હતો. પ્રજ્ઞાબહેનના પતિ શ્રી પ્રફુલ્લચંદ્ર વ્યવસાયે તબીબ છે.
(લગ્ન પછી)
પ્રજ્ઞાબહેને સ્વેચ્છાએ ગૃહીણીનો રોલ સ્વીકારી, એક દિકરા અને ચાર દીકરીઓની સુખાકારી અને શિક્ષણની જવાબદારી નીભાવી. પાંચે સંતાનો સારું શિક્ષણ પ્રાત્પ કરી જીવનમાં સ્થાયી થયા છે. આ સમય દરમ્યાન એમણે સામાજીક સંસ્થાઓમાં કામ કરી પોતાનો ફાળો નોંધાવ્યો. બારડોલી સાર્વજનિક મહિલા મંડળ અને જાયન્ટસ કલબ જેવી સંસ્થાઓનું પ્રમુખપદ પણ શોભાવ્યું. આસપાસના ગામોમાં જઈ સમાજ સેવાની પ્રવૃતિઓ કરી, એમણે એમની માનવીય ફરજ નીભાવી.
૧૯૯૬ માં એમની અમેરિકા સ્થિત દિકરી રોમાએ એમનું ગ્રીનકાર્ડ સ્પોન્સોર કર્યું, અને એ મંજૂર થતા પ્રજ્ઞાબહેન એમના પતિ સાથે અમેરિકા આવ્યા. હાલમાં તેઓ અમેરિકન નાગરિક છે.
૨૦૦૬ માં એમને ગુજરાતી બ્લોગ્સની જાણ થઈ અને એમણે એમાં રસ લેવાનું શરૂ કર્યુ. એમણે અનેક બ્લોગ્સમાં મૂકાયલી કૃતિો વિષે પ્રતિભાવ આપવાના શરૂ કર્યા. એમના વિદ્વતાભરેલા પ્રતિભાવો ઉપર અનેક વાંચકો અને બ્લોગ્સના સંચાલકોનું ધ્યાન દોરાયું, અને અનેક સર્જકો એમના સંપર્કમાં આવ્યા. ૨૦૦૮ માં એમણે “નીરવ રવે” નામનો પોતાનો બ્લોગ શરૂ કર્યો.
આ શિર્ષક ચિત્ર પર ક્લિક કરી, તેમના બ્લોગની મુલાકાત લો.
“નીરવ રવે”માં પ્રજ્ઞાબહેને પોતાના સર્જન ઉપરાંત એમના સંતાનોના સર્જન અને અન્ય મિત્રોના સર્જન મૂકવાનું શરૂ કર્યું. ગુજરાતી બ્લોગ્સમાં ઊંચું સ્થાન ધરાવતા બ્લોગ “વેબ ગુર્જરી” ના સંપાદક મંડળના એમને પ્રમુખ બનાવવામાં આવ્યા.
એમની ખાસ ખાસિયત એ રહી કે એ પ્રત્યેક વ્યક્તિના પ્રત્યેક ઈ-મેઈલનો જવાબ આપે છે, અનેક બ્લોગ્સમાં કૃતિઓ વાંચી એમાં મનનીય પ્રતિભાવ લખે છે. જે વિષય ઉપર પ્રતિભાવ લખે છે, એ વિષય ઉપરનું સાહિત્ય ઉપલબ્ધ કરાવે છે. ગુજરાતી ઉપરાંત અંગ્રેજી અને ઉર્દુ ભાષાઓ ઉપર પણ એમની સારી પકડ છે.
લેક્ષિકોનમાં પ્રજ્ઞા શબ્દના ઘણાં અર્થ આપેલા છે. પ્રજ્ઞા એટલે બુદ્ધિ, મેધા, મતિ, સમજશક્તિ, એકાગ્રતા, વિશેષ જાણીકારીવાળી, પરિપક્વ બુધ્ધિવાળી, સમજણશક્તિ, ડહાપણ, અને સંવેદના. આ પ્રજ્ઞાબહેન માટે તો આ બધા અર્થ એક સાથે લાગુ પડે છે, કદાચ બધાનો સરવાળો કરી એક નવો અર્થકારક શબ્દ બનાવવો પડે. ખૂબ જ મિલનસાર અને પ્રેમાળ સ્વભાવના બહેન પ્રજ્ઞા વ્યાસે એક દાયકામાં મિત્રો અને ચાહકોનો વિશાળ વર્ગ ઊભો કરી લીધો છે.
બ્લોગ જગતની ખૂબ જ જાણીતી અને સન્માનનીય વ્યક્તિઓના અભિપ્રાયોનું સંકલન કરીને કહું તો બહેન પ્રજ્ઞા વ્યાસ એક મેઘાવી વ્યક્તિ છે. વિશાળ વાંચન એમની મૂડી છે. એમના હાસ્યમાં પણ એમનું ગાંભીર્ય છે. એમની સહાનુભુતિમાં કરૂણા છે. કોઈ પણ વીષય કેમ ન હોય, તેઓ કોણ જાણે કયા ખજાનામાંથી માહીતી ફંફોળી લાવે છે. ને તેય પાછી અત્યંત ઉંચી કક્ષાની અને સાંદર્ભીક. જાણે કે એમની પાસે કોઈ અદભુત વીકીપીડીયા ન હોય?
આટલા સંદર્ભો અને આટલા વીષયો પરની આટલી ઉંચી કોમેન્ટ્સ મેં તો બીજે ક્યાંય જોઈ નથી. પ્રજ્ઞાબેનનું ગુજરાતી, અંગ્રેજી, હિંદી, અને સંસ્કૃત ઉપર્ પ્રભુત્વ તો છે જ, પરંતુ તેઓ ઉર્દુ ભાષા અને સાહિત્યમાં પણ એટલાં જ અભ્યાસુ છે. એમના પ્રતિભાવોમાં સંસ્કૃત શ્ર્લોકો હોય તો વળી ઉર્દુની શેર-શાયરીઓ પણ હોય! શ્રેષ્ઠ ગુજરાતી બ્લૉગ-વાચકનો પુરસ્કાર કોઈને આપવો હોય તો એમનું નામ સૌથી મોખરે હોય. કેટલીકવાર તો મૂળ કૃતિ કરતાં પણ પ્રજ્ઞાબહેનની કોમેંટ વધુ રસદાયક હોય છે. કવિતાનો રસાસ્વાદ તેઓ અદભુત રીતે કરે છે,
(નિવૃતિનો સમય)
કુટુંબ
પ્રજ્ઞાબહેન માને છે કે માણસ ગરીબ હોય કે પૈસાદાર હોય, પણ આખી જીંદગી માણસ તરીકે જીવે, અને માણસાઈ સાથે જીવે એ ખૂબ અગત્યનું છે. ઈન્સાનિયત એ જ અગત્યની બાબત છે. આજકાલની દોડધામવાળી જીંદગીમાં કોઈને બીજા માટે સમય નથી, આ પરિસ્થિતીમાં બદલાવની તાતી જરૂરત છે. પ્રજ્ઞાબહેન કહે છે,
“મને ભજન ગાવાં વધુ ગમે છે; કારણ ગાતી વેળાએ એમાં રહેલ ભાવ સાથે મારું સહજ સંધાન થઈ એમાં તાદાત્મ્ય સધાતાં ભજનના ભાવમાં ભીંજાવાનું સહજ બને છે.”
- સદા સંતવાણી યાદ રાખો,
- વર્તમાનમા રહો,
- સ્નેહ રાખો , કટુ વિચાર- વચન ત્યાગો
- ગુણદર્શન કરો
અને સદા માનો
- આપણે તો નિમિત માત્ર
- પી. કે. દાવડા
(ફ્રીમોન્ટ, કેલિફોર્નિયા, ૨૦ જુલાઈ, ૨૦૧૭)
નાનુભાઈ નાયક, Nanubhai Naik
Posted by on જુલાઇ 21, 2017
‘સુરતના નગરબાપા’ – શ્રી. ભગવતીકુમાર શર્મા
–
–
–
–
–
———————————————————————
સમ્પર્ક
- ૧૦/ ૧૧૮૩, કિતાબ મહેલ, નંદશંકર સ્ટ્રીટ, ગોપીપુરા, સુરત
- ફોન – 2597882, 2592563
- ઈમેલ – nanubhainaik27@gmail.com
- બ્લોગ – www.nanubhainaik27.blogspot.com
- ફેસબુક પર – www.facebook.com/nanubhai.naik
જન્મ
- ૧૦, મે – ૧૯૨૭, ભાંડુત, તા. ઓલપાડ, જિ. સૂરત
કુટુમ્બ
- માતા – ? ; પિતા – ?
- પત્ની – ?; પુત્રો – જનક, કિરીટ
શિક્ષણ
- મેટ્રિક
વ્યવસાય
- સાહિત્ય પ્રકાશન, લેખન, સામાજિક કાર્યકર
તેમના વિશે વિશેષ
- મેટ્રિક થયા પછી છ મહિના મુંબાઈની સિદ્ધાર્થ કોલેજમાં અભ્યાસ શરૂ કરી છોડી દીધો અને શબ્દ રચના હરિફાઈઓ યોજવા લાગ્યા.
- દોઢ વર્ષ ‘નવસારી સમાચાર’ના તંત્રીપદે
- સંદેશ, પ્રતાપ, નૂતન ભારત, ચેત મછેન્દર વિ. દૈનિક/ સામાયિકોમાં કટાર લેખન , ૨૦૦થી વધારે વાર્તાઓ અને લેખો છપાયા છે.
- ‘જનસત્તા’માં ‘સબરસ’ શ્રેણી હેઠળ બાળકો માટેની વાર્તાઓ
- સુરતની નર્મદ સાહિત્ય સભાના પ્રમુખ – હાલમાં તેના ઉપપ્રમુખ
- સુરતની ‘સાર્વજનિક શિક્ષણ સંસ્થા’ના મેનેજિંગ ટ્રસ્ટી
- સુરત પ્રેસ માલિક મંડળના પ્રમુખ
- ગુજરાત પ્રિન્ટર ફાઉન્ડેશનના સ્થાપક. એક વખત તેના પ્રમુખ પણ હતા.
- ‘ ચતુરનો ચોતરો’ અને એવા બીજા સાહિત્ય સમ્મેલનોનું આયોજન.
- ‘નાની છીપવાડ’ -સુરત ખાતે હાથથી કમ્પોઝ કરાતાં પુસ્તકો છાપવાના પ્રેસથી શરૂઆત કરીને બે પ્રતિષ્ઠિત પ્રકાશન સંસ્થાઓના માલિક – જે માત્ર પ્રકાશન કરતી વેપારી સંસ્થા નહીં પણ સાહિત્ય, સંસ્કૃતિ અને સામાજિક ફેરફારો માટેની લોકમાન્ય પીઠિકા બની રહી છે.
- ‘સાહિત્ય સંગમ’ વિશે એક સંશોધન લેખ શ્રીમતિ શાંભવી પંડ્યાએ તૈયાર કરેલો છે.
- સુરતની ‘સાહિત્ય સંગમ’ સસ્થામાં ગુજરાતી, અંગ્રેજી, હિન્દી અને મરાઠી પ્રકાશનો પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે છે. તેના મુખ્ય મથક ‘સંસ્કાર ભવન’માં દર મહિને પાંચ થી છ સાહિત્ય અને કળાને લગતા કાર્યક્રમો યોજવામાં આવે છે.
- ટીવીના વધતા જતા પ્રભાવ સામે વાંચન રસ કેળવાય તે માટે સસ્તી ચોપડીઓ પ્રજાને મળી રહે , તે માટે સતત કાર્યરત. ‘ગ્રંથ યાત્રા’ યોજના હેઠળ માત્ર ૫૪૫ ₹ માં દર વર્ષે ૨૩ પુસ્તકોનું વિતરણ એ આનો આંખે ઊડીને વળગે તેવો દાખલો છે.
- તેમની પ્રારંભિક રચનાઓ ‘પ્રાણ જાગો રે!’ અને ‘નારી નરનું રમકડું’ બહુ જ લોકપ્રિય બનેલી છે.
- બંધારણીય સુધારણાઓ માટે તેમણે સૂચવેલા સુધારાઓમાંથી ૧૫ સ્વીકારવામાં આવ્યા છે.
- તેમના જીવન અને દર્શનના નિચોડ જેવું પુસ્તક ‘ -‘The World of My Dream’ તેમનું શ્રેષ્ઠ સર્જન છે.
રસના વિષયો
- સાહિત્ય, રાજકારણ, પત્રકારિત્વ, ખેતી, વાંચનનો પ્રસાર
રચનાઓ
- ગુજરાતી, મરાઠી, અંગ્રેજીમાં અસંખ્ય ( આ ફાઈલમાં તેનું લિસ્ટ જોઈ શકાશે )
સાભાર
- શ્રીમતિ મૌલિકા દેરાસરી
હીતેન્દ્ર દેસાઈ, Hitendra Desai
Posted by on જૂન 13, 2017
ગુજરાતના ત્રીજા મુખ્યપ્રધાન
–
–
–
–
–
જન્મ
- ૯, ઓગસ્ટ – ૧૯૧૫, સુરત
અવસાન
- ૧૨, સપ્ટેમ્બર – ૧૯૯૩ , સ્થળ -?
કુટુમ્બ
- માતા – ? , પિતા – ?
- પત્ની – ? , સંતાનો – ?
અભ્યાસ
વ્યવસાય
તેમના વિશે વિશેષ
- શાળા અને કોલેજમાં ચર્ચાઓ, રમત ગમત અને બીજી પ્રવૃત્તિઓમાં રસ
- ૧૯૪૨ – ‘ભારત છોડો’ આંદોલનમાં સક્રીય કામગીરી, જેલવાસ
- આઝાદી બાદ મુંબાઈ રાજ્યમાં શિક્ષણ પ્રધાન
- ગુજરાત રાજ્યની સ્થાપના બાદ જીવરાજ મહેતાના પ્રધાન મંડળમાં કાયદા પ્રધાન
- બળવંતરાય મહેતાના પ્રધાન મંડળમાં – ગૃહ પ્રધાન અને નાયબ મુખ્ય મંત્રી
- ૨૦, સપ્ટેમ્બર – ૧૯૬૫ ગુજરાતના બીજા મુખ્ય પ્રધાન બળવંતરાય મહેતાનું વિમાની અકસ્માતમાં અવસાન થતાં મુખ્ય પ્રધાન પદે
- ૧૯૬૯ – ગુજરાતમાં કોમી રમખાણો વખતની કપરી કામગીરી
- ૧૨, મે -૧૯૭૧ રાષ્ટ્રપતિ શાસન લદાતાં મુખ્ય મંત્રી પદેથી વિદાય.
સાભાર
- વિકિપિડિયા
બળવંતરાય મહેતા, Balwantrai Mehta
Posted by on જૂન 11, 2017
‘પંચાયતી રાજ’ ના સ્થપતિ- ગુજરાતના બીજા મુખ્ય મંત્રી
- વિકિપિડિયા પર
–
–
–
–
–
–
–
જન્મ
- ૧૯, ફેબ્રુઆરી – ૧૯૦૦, ભાવનગર રાજ્ય
અવસાન
- ૧૯, સપ્ટેમ્બર – ૧૯૬૫, કચ્છ જિ. – હવાઈ અકસ્માતમાં
કુટુમ્બ
- માતા – ? ; પિતા – ગોપાલજી
- પત્ની – સરોજ , સંતાન – ?
શિક્ષણ
- બી.એ.
વ્યવસાય
- સમાજ સેવક, રાજકીય નેતા
તેમના વિશે વિશેષ
- સ્નાતક થતી વખતે પરદેશી સરકાર દ્વારા સંચાલિત યુનિ.માંથી સર્ટિફિકેટ સ્વીકારવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો.
- ૧૯૨૦ – સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામના અસહકાર આંદોલનમાં ભાગથી સામાજિક, રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત
- ૧૯૨૧ – ભાવનગર પ્રજા મડળની સ્થાપના
- ૧૯૨૧થી લાલા લજપત રાયે સ્થાપેલ ‘ભારતીય લોકસેવક મડળ'( Servants of India society) ના પ્રમુખ
- ૧૯૩૦ – – ૩૨ સામાજિક બહિષ્કારની ચળવળમાં આગળ પડતો ભાગ
- બારડોલી સત્યાગ્રહમાં ભાગ
- ૧૯૪૨ – ‘ભારત છોડો’આંદોલનમાં સક્રીય અને નેતાગીરીનો ભાગ લેતાં ત્રણ વર્ષ જેલવાસ, કુલ સાત વર્ષ જેલમાં ગાળ્યા.
- જવાહરલાલ નહેરૂ રાષ્ટ્રીય કોન્ગ્રેસના પ્રમુખ હતા, તે વખતે કોન્ગ્રેસના જનરલ સેક્રેટરી
- ૧૯૪૯/ ૧૯૫૭ – ગોહિલવાડ( ભાવનગર) ની બેઠક પરથી લોકભાની ચુટ્ણીમાં ચુંટાયા. લોકસભાની અંદાજ સમિતિના અધ્યક્ષ
- ૧૯૫૭ – ભારત સરકારે નીમેલી ‘ સામાજિક વિકાસ’ માટેની સમિતિના અધ્યક્ષ. તે સમિતિએ બનાવેલ અહેવાલના આધારે પંચાયતી રાજ’નો ખરડો લોકસભામાં પસાર થયો. આ કારણે તેમને પંચાયતી રાજના સ્થપતિ ગણવામાં આવે છે.
- ૧૯૬૩ – ગુજરાત રાજ્યના બીજા મુખ્ય મંત્રી પદે સત્તારૂઢ
- ૧૯૬૫ – ભારત / પાકિસ્તાન યુદ્ધ વખતે મીઠાપુરથી કચ્છની સરહદ તરફ તેમને લઈ જતા ભારતીય લશ્કરના વિમાનને પાકિસ્તાનના લશ્કરી વિમાને તોડી પાડતાં, પત્ની અને વિમાન ચલાવતા પાયલોટ અને સહાયક સ્ટાફ સાથે અવસાન
સન્માન
- ૧૯, ફેબ્રુઆરી – ૨૦૦૦ તેમની જન્મ શતાબ્દિ નિમિત્તે ટપાલ ટિકિટ
સાભાર
- વિકિપિડિયા
વાચકોના પ્રતિભાવ