ઝવેરચંદ મેઘાણી, Jhaverchand Meghani

નથી જાણ્યું અમારે પંથ શી આફત ખડી છે,
ખબર છે આટલી કે માતની હાકલ પડી છે;
જીવે મા માવડી એ કાજ મરવાની ઘડી છે:
ફિકર શી જ્યાં લગી તારી અમો પર આંખડી છે?”

-‘છેલ્લી પ્રાર્થના‘

“જનનીના હૈયામાં પોઢંતા પોઢંતા
પીધો કસુંબીનો રંગ;

મન મોર બની થનગાટ કરે   –  ૧  –  ;  –  ૨  –  ; અહીં સાંભળો

રાજ ! મને લાગ્યો કસુંબીનો રંગ“

– યુગવંદના

# સાંભળો : કસુંબીનો રંગ

# તેમનાં કુટુમ્બી પિનાકી મેઘાણી દ્વારા નિર્મિત વેબ સાઈટ

# સૌરાષ્ટ્રની રસધાર (  ભા-૧ થી ૫ ) વિશે 

______________________________

તેમના પુત્રોએ બનાવેલ વેબ સાઈટ

આ ચિત્ર પર ક્લિક કરો.

જન્મ

• 28 ઓગસ્ટ 1896; ચોટીલા( જિ: સુરેન્દ્રનગર)
• વતન : બગસરા( જિ: અમરેલી)

અવસાન

• 9 માર્ચ 1947

કુટુમ્બ 

• માતા – ધોળીમા, પિતા – કાળીદાસ
• ભાઇઓ –  લાલચંદ, પ્રભાશંકર
• પત્ની લગ્ન 1) દમયન્તી – 1922 2) ચિત્રાદેવી – 1934
• સંતાન – પુત્રી – ઇન્દુ, પદ્મલા, મુરલી પુત્ર–મહેન્દ્ર, મસ્તાન, નાનક, વિનોદ, જયન્ત, અશોક

અભ્યાસ

• મેટ્રિક –1912
• બી.એ.- 1917 –શામળદાસ કોલેજ, ભાવનગર

વ્યવસાય

• 1918-21 કલકત્તામાં એલ્યુમિનીયમ કારખાનામાં મેનેજર
• 1922- ‘સૌરાષ્ટ્ર’ સાપ્તાહિકના તંત્રીમંડળમાં
• 1936-45 ફુલછાબમાં તંત્રી

જીવન ઝરમર

• 1930– સત્યાગ્રહ સંગ્રામ માટે રચેલાં શૌર્યગીતોના સંગ્રહ ‘ સિંધુડો’ માટે બે વર્ષ કારાવાસ; અદાલતમાં ‘છેલ્લી પ્રાર્થના’ કાવ્ય ગાયું
• સાબરમતી જેલમાં ‘કોઇનો લાડકવાયો’ કાવ્ય લખ્યું
• 1931– ગોળમેજી પરિષદમાં જતા ગાંધીજીને સંબોધીને ‘ છેલ્લો કટોરો’ કાવ્ય લખ્યું
• 1933– રવિન્દ્રનાથ ટાગોર સાથે મિલન
• 1941– શાંતિનિકેતનમાં લોકસાહિત્ય વિશે વ્યાક્યાનો આપ્યાં
• 1946– ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના સોળમા અધિવેશનમાં સાહિત્ય વિભાગના પ્રમુખ

કોઇનો લાડકવાયો

રચનાઓ

• કાવ્યસંગ્રહ -6
• નવલકથા-13
• નવલિકા સંગ્રહ – 7
• નાટક ગ્રંથ- 4
• લોકકથા સંગ્રહ –13
• લોકસાહિત્ય – વિવેચન/ સંશોધન – 9
• સાહિત્ય વિવેચન – 3
•  જીવન ચરિત્ર- 13; ઇતિહાસ – 6

મુખ્ય રચનાઓ

• તુલસી ક્યારો- નવલકથા; સૌરાષ્ટ્રની રસધાર; યુગવંદના, રવીન્દ્રવીણા- કાવ્ય ; સોરઠી સંતવાણી- લોકગીતો

સન્માન

• 1929 – રણજિતરામ સુવર્ણ ચંદ્રક
• 1946 – મહીડા પારિતોષિક

સાભાર

• ગુર્જર સાહિત્ય ભવન – અમૃતપર્વ યોજના