દ્વિરેફ , Dwiref

  ” એ…. મુકુંદ ગયો છે.” – મુકુન્દરાય

____

“સૂર્ય ઊગે અને એનો પ્રકાશ જેમ ચોમેર ફેલાય, તેમ ગાંધીજીની દષ્ટિ જીવનના એકેએક પ્રશ્ન ઉપર ફરી વળી છે. હિંદના જીવનના એકેએક પ્રદેશમાં એમણે કામ કર્યું છે.” – ગાંધીજીનું ગદ્ય

___

“અને —” “ભુલે ! ભુલે! અમૃત ઉદધિનું વસત શી?

રહી જેને ભાગ્યે અનુપમ સુધા આ અધરની!””

___

રચનાઓ  ઃ  ૧  ઃ  ૨  ઃ  ૩  ઃ

 

નામ

• રામનારાયણ પાઠક

ઉપનામ

• દ્વિરેફ ઉપનામથી વાર્તાલેખન
•  શેષ ઉપનામથી કાવ્યસર્જન
• સ્વૈરવિહારી ઉપનામથી હળવા નિબંધો

જન્મ

• 8, એપ્રિલ – 1887 ; ગાણોલ ( ધોળકા)

અવસાન

• 21 ઓગસ્ટ – 1955 – મુંબઇ

માતા

• આદિત્યબાઇ

પિતા

• વિશ્વનાથ

ભાઇ બહેન

• ચાર

લગ્ન

• 1903– મણીબેન ; 1945– હીરાબેન

અભ્યાસ

• 1908– મુંબઇ – બી.એ.(તર્કશાસ્ત્ર, દર્શનશાસ્ત્ર)
• 1911– મુંબઇ – એલ.એલ.બી.

વ્યવસાય

• 1911-19– અમદાવાદમાં વકીલાત
• 1920– જે.એલ. ન્યુ ઇંગ્લીશ સ્કૂલ-  અમદાવાદમાં આચાર્ય
• 1921-28– ગુજરાત વિદ્યાપીઠ, અમદાવાદમાં  પ્રાધ્યાપક
• 1926-37– પ્રસ્થાન મસિકમાં તંત્રી
• 1935 – એસ. એન. ડી. ટી.- મુંબાઇ માં પ્રાધ્યાપ
• પછી – એલ.ડી. આર્ટ્સ, ગુજરાત વિદ્યાસભા- અમ્દાવાદ અને ભવન્સ  કોલેજ – ભારતીય વિદ્યા ભવન – મુંબાઇ માં અધ્યાપક

પ્રદાન

• વિવેચન- 15, પિંગળશાસ્ત્ર – 2, સંપાદન – 10, કાવ્ય- 2, વાર્તા સંગ્રહ – 3, નાટ્ય સંગ્રહ – 1, નિબંધ સંગ્રહ – 4, પ્રમાણ શાસ્ત્ર – 1

મૂખ્ય કૃતિઓ

• કવિતા – શેષનાં કાવ્યો, કાવ્ય સમુચ્ચય(સંપાદન)
• વાર્તા – , દ્વિરેફની વાતો – 3 ભાગ, સ્વૈરવિહાર –  2 ભાગ,
• વિવેચન –  અર્વાચીન ગુજરાતી કાવ્ય-સાહિત્ય, નભોવિહાર, સાહિત્ય વિમર્શ
• અનુવાદ – ધમ્મપદ(પાલી માંથી અનુવાદ)
• વ્યાકરણ – બૃહત્ પિંગળ, પ્રાચીન ગુજરાતી છંદો
• સમગ્ર સાહિત્ય –  રા.વિ.પાઠક ગ્રંથાવલિ – 9 ગ્રંથો

જીવન 

• પ્રસ્થાન માસિકના  તંત્રી પદે રહી સાહિત્યકારોની નવી પેઢી માટે માર્ગદર્શક
• ગાંધીયુગના સાહિત્યગુરુ કહેવાયા
• 1937-38 – કરાંચી સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ
• 1946– રાજકોટ સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ
• 1953– આકાશવાણી- મુંબાઇના સલાહકાર

સન્માન

• 1956- દિલ્હી સાહિત્ય અકાદમીનું પારિતોષિક( મરણોત્તર)
• નર્મદ સુવર્ણચંદ્રક
• હરગોવિન્દ કાંટાવાલા પારિતોષિક
• મુંબાઇ સરકારનાં પારિતોષિક

સાભાર

• ગુર્જર સાહિત્ય ભવન ( અમૃતપર્વ યોજના )

વધુ વાંચો

• ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદની વેબસાઇટ