ઉમાશંકર જોશી, Umashankar Joshi

‘ભોમિયા વિના મારે ભમવા’તા ડુંગરા,

જંગલની કુંજ કુંજ જોવી હતી ‘

‘વેબ ગુર્જરી’  પર એક સરસ પરિચય

વિકિપિડિયા પર

___

રચનાઓ : 1 : 2 : 3 : 4 : 5

વેબ ગુર્જરી પર એક સરસ લેખ 

___________________________

જન્મ

• 21-7-1911   બામણા – સાબરકાંઠા જિ.

અવસાન

• 19-12-1988 મુંબાઇ

કુટુમ્બ

• માતા – નવલબેન, પિતા – જેઠાલાલ
• પત્ની – જ્યોત્સ્ના, પુત્રીઓ – નંદિની, સ્વાતિ

અભ્યાસ

• પ્રાથમિક – બામણા
• માધ્યમિક – ઇડર
• 1928– મેટ્રિક અમદાવાદ
• 1936– બી.એ.- અમદાવાદ
• 1938– એમ.એ. – મુંબાઇ ,

વ્યવસાય

• શરુઆતમાં શિક્ષક
• 1939-46 – ગુજરાત વિદ્યાસભામાં અધ્યાપન
• 1954- 1979– ગુજરાત યુનિવર્સીટીમાં અધ્યાપન અને  છેલ્લે કુલપતિ
• 1979-81– વિશ્વભારતીના કુલપતિ
• 1978– દિલ્હી સાહિત્ય અકાદમીના પ્રમુખ
• ગુજરાતી માસિક ‘સંસ્કૃતિ’ ના તંત્રી

પ્રદાન

• ગાંધી યુગના પ્રધાન સાહિત્યકાર, સાહિત્યના અનેક ક્ષેત્રોમાં ખેડાણ

મૂખ્ય કૃતિઓ

• કવિતા– વિશ્વશાંતિ, ગંગોત્રી, નિશીથ
• એકાંકી– સાપનાભારા, હવેલી
• વાર્તાસંગ્રહો– શ્રાવણી મેળો, વિસામો
• નિબંધ સંગ્રહ – ઉઘાડી બારી
• સંશોધન – પુરાણોમાં ગુજરાત
• વિવેચન – ‘અખો’ એક અધ્યયન ; કવિની શ્રદ્ધા
• અનુવાદ – શાકુંતલ, ઉત્તર રામચરિત ,

જીવન

• સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં કારાવાસ
• આજીવન ગાંધીવાદી, શિક્ષણકાર, અને ગુજરાતી સાહિત્ત્યના વિવિધ પ્રકારોમાં ઉચ્ચતમ પ્રદાન
• રાષ્ટ્રીય કક્ષાએ  નામાંકિત
• પ્રમુખ – ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ – ૧૯૬૮
• પ્રમુખ – સાહિત્ય અકાદમી -ગુજરાતી – ૧૯૭૮-૧૯૮૨
• ઉપ કુલપતિ – ગુજરાત યુનિવર્સિટી – ૧૯૭૦
• રાજ્યસભાના સભ્ય – ૧૯૭૦-૧૯૭૬

સન્માન

• 1939– રણજિતરામ સુવર્ણ ચંદ્રક
• 1947– નર્મદ સુવર્ણ ચંદ્રક
• 1973– દિલ્હી સાહિત્ય અકાદમીનો પુરસ્કાર
• 1968 – કન્નડ કવિ કે.વી. પુટપ્પા સાથે જ્ઞાનપીઠ એવોર્ડ

સાભાર

• ગુર્જર સાહિત્ય ભવન – અમૃતપર્વ યોજના

વધુ વાંચો

• ઉમાશંકર : પ્રેમની વિદ્યાપીઠ – અનિલ જોશી
• રીડ ગુજરાતી પર ઉમાશંકર જોશીના અને તેમના વિશેના લેખ  ઃ ૧ ઃ ૨ ઃ
• ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદની વેબ સાઇટ
• અભિષેક પર ઉમાશંકર જોશી વિશેનો લેખ