વિક્રમ સારાભાઈ

“No great importance is to be given  to mere  experience.”
“He who can listen to the music in the midst of noise can achieve great things.”

સ્વપ્ન – એમના જ શબ્દોમાં

…….હુ એ દિવસની કલ્પના કરુ છુ કે, ભારતનો પ્રત્યેક નાગરિક ટેલિવિઝન મારફત શિક્ષણ પ્રાપ્ત કરી શકે અને દેશના ખૂણે ખૂણે વસતા પ્રત્યેક માનવી સુધી જ્ઞાનનો સંદેશ પહોંચાડવાનો આ એક જ ઉપાય છે…….

# જીવન ઝરમર  – 1 –  :  – 2 –

______________________ – હરીશ દવે

 

નામ

ડોક્ટર વિક્રમ અંબાલાલ સારાભાઈ

જન્મ

ઓગસ્ટ 12, 1919, અમદાવાદ

અવસાન

31 ડીસેમ્બર, 1971, ત્રિવેન્દ્રમ

કુટુમ્બ

પિતા – અંબાલાલ સારાભાઈ ગુજરાતના પ્રતિષ્ઠિત ઉદ્યોગપતિ ; માતા – સરલાબેન ; ભાઇ બહેન – સાત; પત્ની -મૃણાલિની  – જાણીતા નૃત્યકાર ; પુત્રી – મલ્લિકા – જાણીતા કલાકાર

અભ્યાસ

1939 – “ટ્રાઈપોસ” કેમ્બ્રિજ (ઈંગ્લેંડ) થી ; 1947 – પી.એચ.ડી. કેમ્બ્રિજ (ઈંગ્લેંડ)

વ્યવસાય

ભારતના અગ્રીમ ભૌતિક શાસ્ત્રી, અણુ-વિજ્ઞાની તથા અવકાશ-કાર્યક્રમોના પ્રણેતા

દર્પણ એકેડેમીમાં એમનું શિલ્પ

જીવન ઝરમર

• પિતાના વિશાળ ઘર ‘રીટ્રીટ’ માં જ બધા ભાઇ બહેનો માટે શાળા, એક સમયે 11 જેટલા શિક્ષકો હતા, જેમાંના ઘણા પી.એચ. ડી. થયેલા હતા; બાળપણમાં ઘેર જાણીતી પ્રતિભાઓ લાંબા સમય સુધી રોકાતી- જેવાકે ગાંધીજી, રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર, દીનબન્ધુ એન્ડ્રુઝ વિ. ; આ સૌનો ફાળો તેમના ઘડતરમાં હતો.
• કારકીર્દિની શરૂઆતમાં ઈંડીયન ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ સાયન્સ , બેંગલોર ખાતે સર સી. વી. રામન સાથે કોસ્મિક કિરણો પર રીસર્ચ
• એમ. આઈ. ટી. (અમેરિકા) માં થોડોક સમય વિઝિટીંગ પ્રોફેસર
• 1956 અટીરા(અમદાવાદ)ની સ્થાપના અને માત્ર 37 વર્ષની ઉમ્મરે તેના ડિરેક્ટર
• ફીઝીકલ રીસર્ચ લેબોરેટરી, અમદાવાદના પ્રથમ ડિરેક્ટર
• 1962 -આઈ. આઈ. એમ. (અમદાવાદ) ની સ્થાપના
• થુમ્બાના રોકેટ લોંચિંગ સ્ટેશન તથા ત્રિવેન્દ્રમ(થીરૂવનંથપુરમ)ના સ્પેસ સેંટરના સ્થાપક
• ભારતના સ્પેસ રીસર્ચના  પ્રણેતા
• ભારતના એટમિક એનર્જી કમિશનના ચેરમેન
• 1968 – યુનોની સ્પેસના શાંતિમય ઉપયોગ માટેની કોન્ફરન્સના ચેરમેન

સન્માન

• 1962– ભૌતિકશાસ્ત્ર માટે શાંતિ સ્વરૂપ ભટનાગર એવોર્ડ
• 1966– ભારત સરકાર તરફથી પદ્મભુષણનો ઇલ્કાબ
• 1972 – ભારત સરકાર તરફથી મરણોત્તર પદ્મ વિભૂષણ ઇલ્કાબ