સુંદરમ્, Sundaram

“વાળી ઝૂડી મેં મંદિર સાફ કર્યા,
બારી- બારણે તોરણ ફૂલ ભર્યા.
મીટ માંડી હું આંગણિયે,
લળી તારા ચિત્ત લહું .”
– વિરાટની પગલી

” પૃથ્વીઉછંગે ઊછરેલ માનવી
હું માનવી માનવ થાઉં તો ઘણું.”

મારી બંસીમાં બોલ બે વગાડી તું જા, –  રસદર્શન, વેબ ગુર્જરી પર.

રચનાઓ  – ૧ –   ;   –  ૨  –   ;   – ૩ –    –  ૪  –

ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદની સાઈટ પર 

વિકિપિડિયા પર 

 * * *      ર સ થા ળ        * * *

ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમીનો વિડિયો

#  આ જીવન ઝાંખી પ્રસંગે એક ખાસ સંદેશ  #

# રંગ રંગ વાદળીયાં   :  કહેજો જી રામ રામ    :  બાળકાવ્ય

# આનંદમયી, ચૈતન્યમયી, સત્યમયી, પરમે !  :  સ્તુતિ

# ઝાંઝરણું અલક મલકથી આવ્યું રે !             :  લોકગીત

# ઘણ ઉઠાવ     :  નમું તને પત્થરને?          :  સોનેટ

# પ્રભુ દેજો                                         :  ત્રિપદીઓ

# હો ગીત કોણ ગાતું ઘેલું                         : મુક્તક

# બંધાઇ ગયું                                       : પ્રણયનું એક લઘુકાવ્ય

# વૃત્તિની લીલા                                    :  સુંદરમ્ ની અંતરવાણી

# શ્રી અરવિંદ- દિવ્ય જીવન                      : સુંદરમ્ ના ધ્રુવતારકની વાણી

# કાવ્ય-રસાસ્વાદ

# સુંદરમ સાથેનાં સંસ્મરણો 

# અન્ય રચનાઓ

________________________________________________

#  અને એક ગીત સાંભળો  !  :   મારી બંસીમાં બોલ બે વગાડી તું જા …      ____________________________

નામ

ત્રિભુવનદાસ લુહાર

ઉપનામ

કોયા ભગત, સુંદરમ્

જન્મ

માર્ચ – 22, 1908; મિંયામાતર ( જિ. ભરૂચ)

અવસાન

જાન્યુઆરી – 13, 1991

કુટુમ્બ

• પિતા – પુરુષોત્તમદાસ લુહાર
• પત્ની – ; સંતાનો –

અભ્યાસ

• પ્રાથમિક – મિયામાતરમાં સાત ધોરણ સુધી
• માધ્યમિક – આમોદ તથા ભરૂચમાં.
• 1925-29 ગુજરાત વિધ્યાપીઠના સ્નાતક “ભાષાવિષારદ”

વ્યવસાય

• શિક્ષણ અને અધ્યાપન
• 1929 – સોનગઢ ગુરૂકુળમાં અધ્યાપક
• 1934 – અમદાવાદ જ્યોતિસંઘમાં શિક્ષક
• શ્રી અરવિંદ આશ્રમ, પોંડિચેરીમાં સાધના

 

જીવન ઝરમર

 

• ગાંધીયુગના ફિલસુફ કવિ અને સાધક
• સુંદરમ્ – ઉમાશંકરની જોડી ગણાતી
• અભ્યાસ છોટુભાઈ પુરાણીની આમોદની શાળામાં
• ભરૂચમાં સુપ્રસિદ્ધ વિવેચક વિશ્વનાથ મગનલાલ ભટ્ટના વિદ્યાર્થી
• ‘સાબરમતી’ ના તંત્રી

• 1969– ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ
• 1945 – શ્રી અરવિંદ આશ્રમ, પોંડિચેરીમાં સહકુટુંબ સ્થાયી થયા
• અરવિંદ આશ્રમ – પોંડિચેરી ના ગુજરાતી ત્રિમાસિક ‘દક્ષિણા’ ના તંત્રી
• યુવાન વયમાં સાવ નાસ્તિક એવા કોયા ભગતની કડવી વાણી [ હવે હરિ વૈકુંઠ જાઓ ] થી શરુ થયેલી અને મધ્યમાં થોડી શ્રધ્ધાયુક્ત બનેલી [ તને નમું , પત્થરને ય હું નમું – 1939 ] જીવનયાત્રા શ્રધ્ધા થી છલકતી યોગ્ય વ્યક્તિની કેવળ પૂજામાં [ શ્રી અરવિંદ!  શ્રી અરવિંદ ! હૃદય હૃદય, શ્રી અરવિંદ – 1967 ] સમર્પિત થઇ

દક્ષિણાનું પ્રતિક

મુખ્ય રચનાઓ

• કાવ્યસંગ્રહો – કોયા ભગવતની કડવી વાણી, કાવ્યમંગલા, વસુધા, યાત્રા,
• બાલ કાવ્યો – રંગ રંગ વાદળિયાં
• નવલકથા – પાવકના પંથે
• વાર્તાસંગ્રહો – હીરાકણી અને બીજી વાતો, ખોલકી અને નાગરિકા, પિયાસી, ઉન્નયન, તારિણી
• ચરિત્ર  – શ્રી અરવિંદ મહાયોગી
• નિબંધ – ચિદંબરા, સા વિદ્યા
• પ્રવાસ – દક્ષિણાયન
• નાટ્યસંગ્રહ – વાસંતી પૂર્ણિમા
• વિવેચન – અર્વાચીન કવિતા, અવલોકના, સમર્ચના, સાહિત્યચિંતન
• અનુવાદ–
  • આશ્રમ જીવન પહેલાં – ભગવદજ્જુકીયમ્ , મૃચ્છકટિક, કાયાપલટ, પરબ્રહ્મ
  • શ્રી. અરવિંદ ઘોષ – મહાકાવ્ય ‘સાવિત્રી’, ઉત્તરપાડા વ્યાખ્યાન, યોગ અને તેનું લક્ષ્ય, પૂર્ણ યોગનું તત્વ જ્ઞાન, સ્વપ્ન અને છાયા ઘડી, વિદેહીઓના વાર્તાલાપો
  • માતાજી – ભાવિ તરફ, ચાર તપસ્યાઓ અને ચાર મુક્તિ, સુંદર કથાઓ, અતિમાનસ, આદર્શ બાળક

સન્માન

• 1934– રણજિતરામ સુવર્ણ ચન્દ્રક
• 1946– મહીડા પારિતિષિક
• 1955 – નર્મદ સુવર્ણ ચન્દ્રક
• 1968– સાહિત્ય અકાદમી, દિલ્હીનો પુરસ્કાર
• 1987 – ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી દ્વારા સન્માન

સાભાર

• ‘આપણા પ્રતિનિધિ સારસ્વતો’ – રમેશ શુક્લ – પ્રવિણ પ્રકાશન
• બૃહદ્ ગુજરાતી કાવ્ય સમૃધ્ધિ – ઇમેજ પબ્લીકેશન