” મારું માનવું છે કે, પ્રજાને અમુક પ્રકારનું રુચિકર વાંચન જોઇએ છે,
પછી તે ઊછીનું લીધેલું હોય કે, ગમે તેવું, તેની તેને દરકાર બિલકુલ નથી. “- હાજી
” ગુજરાતમાં કલાનો શોખ વધે, કલાકારોની કિમ્મત અંકાય, કલામયતા પ્રસરે –
આ જ તો તેનો જીવન આદર્શ હતો. …. જ્યાં કલાનાં દર્શન થતાં ત્યાં તે પ્રણિપાત કરતો. ”
– ક.મા. મુન્શી
” ખોજા મહોલ્લાના એમના મકાનમાં સાહિત્યકારો, સાહિત્ય રસિકો, કલાકારો અને કલારસિકોનો અડ્ડો જામતો. ત્યાં જે રંગત જામતી તે કોઇ સાહિત્ય પરિષદ નહીં નિપજાવી શકે. હાજી જતાં ગુજરાતી સાહિત્યનો એ ઠાઠ ગયો ….. તે ગયો. ”
– રસિક ઝવેરી
# તેમના વિશે ‘મુંબાઈ સમાચાર’ માં લેખ
# આખી ‘વીસમી સદી’ આ રહી !
__________________________________________________________________
જન્મ
ડિસેમ્બર – 31 , 1878
અવસાન
જાન્યુઆરી 21, 1921
અભ્યાસ
અંગ્રેજી છ ધોરણ
વ્યવસાય
જીવન ઝરમર
- નખશીશ ગર્ભ શ્રીમંત , બાપનો ધીખતો ધંધો
- સત્તર વર્ષની વયે હિન્દીમાં ટૂંકી વાર્તા લખી
- 1901 – એક રૂપિયાના લવાજમ વાળા, સચિત્ર ગુલશન સામયિકના સ્થાપક અને તંત્રી
- અંગ્રેજી સામાયિકો ખરીદવાનું અને વાંચવાનું વ્યસન, તેમાંથી ગુજરાતીમાં એવું સામાયિક કાઢવાની પ્રેરણા મળી અને આ ઘેલછાએ એમને આર્થિક રીતે ખુવાર કરી નાંખ્યા
- 1914 – વીસમી સદી માસિક બહાર પાડવાની યોજના; પહેલા અંકના સચિત્ર પૂંઠા માટે બ્લોક છેક લ ન્ડન મોકલેલા, પણ પહેલા વિશ્વ યુધ્ધને કારણે યોજના પડી ભાંગી
- 1916 જાન્યુઆરી – વીસમી સદીનો પહેલો અંક બહાર પડ્યો અને ભારતીય સાહિત્યની દુનિયામાં સનસનાટી મચાવી દીધી
- 1916-21 વીસમી સદી – ગુજરાતીમાં પ્રથમ સચિત્ર સામાયિકના સ્થાપક અને તંત્રી
- સાહિત્ય માટે થઇ , પોતાનો બંગલો વેચ્યો, ધંધો ખોયો , ઉપરાત ચાળીસ હજારનું દેવું કર્યું , હેરાન થયો, શહીદ થયો
- ‘વીસમી સદી’ની ખાખમાંથી ગુજરાત, નવચેતન, કુમાર, એ સૌ સામાયિકો પ્રગટ્યાં
- વીસમી સદીમાં સ્જ્રી. ક.મા. મુન્શીની ‘પાટણની પ્રભુતા’ અને ‘રાજાધિરાજ’ ધારાવાહિક રૂપે પ્રગટ થતી હતી
- ગુજરાતના કલાગુરુ શ્રી. રવિશંકર રાવલ તેમાં ચિત્રો આપતા અને સુશોભન કરતા
મુખ્ય રચનાઓ
- નવલકથા – રશિદા, શીશમહલ, સેવાસદન
- નાટક– મહેરુન્નિસા
- કવિતા – સ્નેહી વિરહ પંચદશી
- અનુવાદ– ઈમાનનાં મોતી (એડવિન આર્નોલ્ડની કૃતિ પર્લ્સ ઓફ ફેઈથનો અનુવાદ)
સાભાર
‘આપણા પ્રતિનિધિ સારસ્વતો’ – રમેશ શુક્લ – પ્રવિણ પ્રકાશન; રસિક ઝવેરીનો લેખ – અડધી સદીની વાચન યાત્રા
Like this:
Like Loading...
Related
ઈ-વિદ્યાલય, નવી સામગ્રી
ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય 
Pingback: અનુક્રમણિકા - હ « ગુજરાતી સારસ્વત પરિચય
Pingback: 13 - ડીસેમ્બર - વ્યક્તિવિશેષ « કાવ્ય સૂર
‘વીસમી સદી’ ના અંકો જુઓ –
http://www.gujarativisamisadi.com/
આપણા ગૌરવવંત ઇતિહાસ અને સંસ્કૃતિને જાળવી રાખવાનું, આ બહુ જ સરસ કામ કર્યું છે.
The link is not working. Is it available online anywhere else?
Very good and informative material,I like it very much,Please keep it up.
very good effort
It will prove vital thing to get rooted with our ” Bhavya Bhutkal “
” મારું માનવું છે કે, પ્રજાને અમુક પ્રકારનું રુચિકર વાંચન જોઇએ છે,
પછી તે ઊછીનું લીધેલું હોય કે, ગમે તેવું, તેની તેને દરકાર બિલકુલ નથી. “- હાજી
Pingback: અનુક્રમણિકા – હ | ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય
Pingback: ‘ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય’ – એક અભ્યાસ | ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય
Pingback: સાહિત્યકારો – કવિઓ | ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય
Pingback: સાહિત્યકારો- નવલકથાકાર | ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય