હરનિશ જાની, Harnish Jani

( આ પરિચય હાસ્યોની છોળો ઉડાડતા શ્રી. હરનિશભાઇએ જાતે જ આપ્યો છે અને અમે નેટ પર પ્રકાશિત કરીએ તો અમારી સામે બદનક્ષીનો દાવો નહીં કરે તેવી બાંહેધરી પણ આપી છે!  ‘જ્યાં જ્યાં ઇટેલીક્માં અભિપ્રાયો આપ્યા છે ‘  …..તે તેમના પોતાના છે, અને અમે તે અંગે કોઇ જવાબદારી લેતા નથી !  આટલી ખેલદીલીથી સહકાર આપવા બદલ અમે તેમના ઋણી છીએ. )

“હર ઘડી બદલ રહી હૈ, રૂપ જિંદગી.
છાંવ હૈ કહીં કહીં તો ધૂપ જિંદગી.
હર પલ યહાં જી ભર જીઓ.
ફીર યહ સમા કલ ન હો ન હો.”

– તેમની બહુ પ્રિય પંક્તિઓ.

“ હું લખું છું દિલથી, બોલું છું દિલથી, અને જીવું છું પણ દિલથી. એટલે તો પાંચ એન્જીયોપ્લાસ્ટી અને એક બાયપાસ સર્જરી કરાવવી પડી !  અમદાવાદથી મુંબાઇ દોડતા ગુજરાત  એક્સ્પ્રેસનું હું સંતાન છું, તેથી માણસ- ભૂખ્યો છું. વાતો ગમે છે. માણસો ગમે છે….”

#  રચનાઓ      –  1  –    :  –  2  –  સન્ડે ઇ – મહેકિલમાં

# તીરછી નજરે વિશે …

_____________________________________________

નામ

• હરનિશ સુધનલાલ જાની

ઉપનામ

• ‘પોતે ઉપનામ રાખ્યું નથી અને લોકો જાત જાતના વિશેષણ આપે છે . ‘ 

જન્મ

• 5 – એપ્રીલ – 1941 ( રામનવમી) ; છોટાઉદેપુર, જિ. વડોદરા : ‘રામને ખબર હોત કે હું આ તારીખે જન્મવાનો છું , તો એમણે બીજો દિવસ પસંદ કર્યો હોત. ‘
• વતન – રજવાડાનું ગામ રાજપીપળા

અવસાન

• ૨૦, ઓગસ્ટ – ૨૦૧૭ ; પ્રિન્સ્ટન, ન્યુ જર્સી, યુ.એસ.

કુટુમ્બ

• માતા – સુશીલાબેન(ગૃહલક્ષ્મી);   પિતા – સુધનલાલ (ખેડૂત )
• પત્ની – હંસા ( ‘બોસ ‘ )
• પુત્રીઓ – આશીની ( ‘લેખિકા’ ) ; શિવાની ( ‘ બિન્ધાસ ‘ ) ;  પુત્ર – સંદીપ ( ‘ શરમાળ ‘ )

અભ્યાસ

• 1962 – બી.એસ. સી. , ગુજરાત યુનિ. (  ‘ એંજીનીયરીન્ગમાં એડમીશન ન મળ્યું એટલે ‘ )
•  1964 – ડી.ટી.સી. (ટેક્ષ્ટાઇલનો ડીપ્લોમા) – એમ.એસ. યુનિ. (   ‘એમ.એસ. સી. માં એડમીશન ન મળ્યું એટલે ‘ )
• 1980 – પ્લાસ્ટીક ટેક્નોલોજી –  ન્યુ જર્સી ( ‘ ઘણા ડોલર મળે માટે ‘ )

વ્યવસાય

• ભારત – અતુલ પ્રોડક્ટ્સ (  ‘ વાંઢાવિલાસનો  સુવર્ણ કાળ’  ) અને અંબિકા મીલ ( ‘ નાઇટ શીફ્ટમાં ઊંઘી ખાધું ‘ )  – કુલ છ વર્ષ
• અમેરીકા – સાત વર્ષ – ટેક્ષ્ટાઇલ પ્રીંટીંગમાં મનેજર (  ‘ જ્યાં ગધેડાની જેમ કામ કરવા છતાં કમાયા નહીં ‘ )
• છેલ્લા પચીસ વરસ પ્લાસ્ટીક ઇન્ડસ્ટ્રીઝમાં રીસર્ચ કેમીસ્ટ ( ‘  જગતના પર્યાવરણને ચોખ્ખું રાખવાના ચિત્રમાં એક રંગીન ટપકું આપણું પણ છે. નામ, દામ અને કામ કમાયા ! ‘ )

તેમના વિશે વિશેષ

• જીવનમાં કાંઇ કાંદા કાઢ્યા નથી .
• બાળપણમાં રાજપીપળાની  કરજણ નદીમાં  ભુસકા માર્યા , ટેકરીઓ પર અને ઝાડીઓમાં ખૂબ રખડ્યા.
• યુવાનીમાં ‘ચક્રમ’ સમેત  પુષ્કળ ગુજરાતી સાહિત્ય વાંચ્યું
• પછી ફોરેનમાં ટોઇલેટ સાફ કરીશું પણ ફોરેન તો જઇશું જ એવો  ‘ફોરેન ‘ નો  નાદ ભરાયો .
• વીસ વરસની ઉમ્મરે 200 – 300  હોલીવુડની ફિલ્મો જોઇ નાખી.
• ‘ચિત્રલેખા’ માં ત્રણ ચાર વાર્તા  છપાઇ.
• ‘આરામ’ અને ‘ચાંદની’ અને જુદા જુદા માસિકોમાં  વાર્તા લખવા આમંત્રણો મળતા !
• પ્રથમ રચના – 19 વર્ષની ઉમ્મરે પહેલી વાર્તા ‘ સંઘર્ષ અંતે’ ચાંદનીમાં   છપાઇ
•  1965 – ચિત્રલેખા વાર્તા હરીફાઇમાં પાંચમું ઇનામ ( ‘ પન્નાલાલ પટેલને ત્રીજું ઇનામ મળ્યું હતું , એવું કહેવા માટે મારા પાંચમા નંબરને છાતીએ લગાડી ફરતો હતો.’ )
• 1969 – 1991 – ‘ અમેરીકા આવ્યા બાદ એક્કે ગુજરાતી પુસ્તકને અડક્યો નથી;  પણ કોમામાં ન હતો !  ‘
• અમેરિકન સાહિત્ય ,  બ્રોડવેના નાટકોથી પરિચિત થયા અને ચેખોવ, માર્ક ટ્વેઇન, મોપાંસા જેવા લેખકોને વાંચ્યા.
• 1991  – ન્યુ જર્સી માં ‘સાઠ દિન ‘ ની ગુજરાતી કવિ અને લેખકોની સભામાં પાર્ટી સમજીને પહોંચી ગયા અને ગુજરાતી લેખનના રવાડે ચઢ્યા ! અને આજ દિ’  લગી દેશ પરદેશના અને ઇન્ટરનેટના મેગેઝીનોમાં લખતા રહ્યા છે.
• 1993- 94 –  ‘ગુજરાત દર્શન’ નો કાર્યક્રમ ટી.વી. પર પ્રોડ્યુસર, ડીરેક્ટર, લેખક, અભિનેતા – ઓલ ઇન વન બનીને રજુ કર્યો.  મનોરંજનના કાર્યક્રમમાં કવિ સમ્મેલન રજુ કરવાની પણ હિમ્મત કરી !
• ન્યુ યોર્ક અને ન્યુ જર્સીમાં ચાર દાયકા વિતાવ્યા
• જીવન જીવવાની ફિલસૂફી – ” જીંદગી હૈ  ક્યા, સુન મેરી જાન; પ્યાર ભરા દિલ, મીઠી જુબાન .”

રચના

• હાસ્ય લેખો અને વાર્તાઓ –  સુઘન –  ‘ જીવનનું પહેલું પુસ્તક – આશા છે કે છેલ્લું નહીં હોય.’

સન્માન

• ‘નર્મદ સુવર્ણ ચન્દ્રક મળ્યો નથી .’
• ‘ રણજીતરામ સુવર્ણ ચન્દ્રક  જોઇતો નથી ( સાંભળ્યું છે- સોનાનો નથી ! )
• કુમારમાં વાર્તાઓ છપાય છે એટલે આશા છે કે કુમાર ચન્દ્રક તો મળશે.
• જીવનનું સૌથી મોટું પારિતોષિક – જ્યારે  મિત્રો અને અજાણ્યા વાચકો એમ કહે છે કે ‘ લેખ ગમ્યો’ ત્યારે જ્ઞાનપીઠ એવોર્ડ મળ્યાનો આનંદ થાય છે.
• 2007 – ગુજરાત સરકારની સાહિત્ય અકાદમીનો  હાસ્યસર્જનો માટેનો દ્વિતીય પુરસ્કાર. ( કોઇ જબરદસ્ત ભુલને કારણે મળ્યો લાગે છે!!! )
• ૨૦૦૯ – ‘સુશીલા’ને સાહિત્ય અકાદમીનું પ્રથમ પારિતોષિક ; ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદનો  ‘જ્યોતીન્દ્ર દવે’ પુરસ્કાર 
• ૨૦૧૪ – ચુનીલાલ વેલજી મહેતા એવોર્ડ.( ગુજરાતી લિટરરી એકેડમી ઓફ નોર્થ અમેરિકા)