સુધીર દેસાઈ, Sudhir Desai

પ્રેરક અવતરણ
“मिल गया सो दूध बराबर, मांग लिया सो पानी,
छीन लिया सो रक्त बराबर, कहै कबीरा ज्ञानी।“

“ મારું માથું પૈડાંની માફક
દોડ્યા કરે છે.
ને રત્નો વેરાયા કરે છે
અવકાશમાં.”

___________________________________________________________

સમ્પર્ક – 2-સી, નાનકનિવાસ, વોર્ડન રોડ, મુંબઈ- 400 026

જન્મ

• 15, ફેબ્રુઆરી – 1934 ; પેટલાદ
• વતન – ગોધરા (જિ. પંચમહાલ)

કુટુમ્બ

• માતા– ઉપેન્દ્રબાળા; પિતા – સુરેન્દ્રરાય
• પત્ની – તારિણી , લેખિકા (  લગ્ન – 1955, વડોદરા) ; પુત્ર– સંસ્કાર; પુત્રીઓ – સંસ્કૃતિરાણી( લેખિકા) , ધ્વનિ

અભ્યાસ

• બી.એસ.સી.
• એલ.એલ.એમ
• હિન્દી વિનીત

વ્યવસાય

• મુંબઈમાં રીની પેકેજિંગ ઇન્ડસ્ટ્રીના સંચાલક

જીવનઝરમર

• ત્રણ ભાષા ઉપરાંત સંસ્કૃત, મરાઠી અને બંગાળીથી પરિચીત
• પિતાના માસા – જાણીતા સાક્ષર ર.વ.દેસાઈ
• કવિ હોવા ઉપરાંત સારા વિવેચક પણ છે.
• શરુઆતના કાવ્યો ‘સુધિતા દેશોપાધ્યાય’ને નામે પ્રસિદ્ધ કર્યા!
• અંગત પુસ્તકાલયમાં 8000 થી વધુ પુસ્તકો
• આખું કુટુમ્બ સાહિત્ય અને કલાને વરેલું છે.
• પ્રથમ મૌલિક કૃતિ – કવિતા – ‘ઝરમર ઝરમર મેહ ઓ આયો.’
• શરુઆતમાં ‘શારદા’, ‘ઉહાપોહ’, ‘સંસ્કૃતિ’, ‘કવિલોક’ અને ‘રુચિ’માં કવિતાઓ પ્રસિદ્ધ થઈ.
• 1971- ‘ક્યારેક’ માસિકનું તંત્રીકામ
• આકાશવાણી અને ટી.વી. પર અનેક વાર કાર્યક્રમો આપ્યા છે.
• બાધા આખડીમાં વિશ્વાસ નથી; પાઠપૂજા કરવા સમય મળતો નથી.
• ગુરુપ્રથા પર વિશ્વાસ નથી.
• વર્ણાશ્રમ વ્યવસ્થા વિશે તેમના વિચારો – ‘ વડ તેવા ટેટા’

શોખ

• બંસરી, હાર્મોનિયમ વાદન, ચિત્રકામ, ફોટોગ્રાફી, અભિનય, દિગ્દર્શન

રચનાઓ – 13 પુસ્તકો

• કવિતા – આકાંક્ષા, લોહીને કિનારે ઉગેલ વડ, સૂર્યને તરતો મૂકું છું, કાગળ પ્ર તિરાડો; દીર્ઘકાવ્ય – સ્વભિત્તિ પર સ્વપંખીની ગતિ
• નાટક – આંદામાનના ટાપુઓ
• બાળકાવ્યો – ગપ્પાગાડી
• સંપાદન – સાહિત્યદિવાકર નરસિંહરાવ
• અનુવાદ – મહાપ્રભુ વલ્લભાચાર્ય, માયકોવ્સ્કીનાં કાવ્ય

સન્માન

• સોવિયેત લેન્ડ નહેરુ એવોર્ડ
• ગુ.સા. એકેડેમી દ્વારા પારિતોષિક

સાભાર

• સાક્ષરનો સાક્ષાત્કાર, રાધેશ્યામ શર્મા, રન્નાદે પ્રકાશન
• ગુજરાતી સાહિત્યકોશ, ભાગ – 2