વસ્તા વિશ્વંભર, Vasta Vishvambhar

“મત મારો રે મત મારો, અબિલ ગુલાલ મોહે મત મારો;

પરનારીનો પાલવ પકડ્યો, હું રાખું છું તોલ તારો ……”

___

“અલબેલો આવ્યા છે અંગે, દેહદમન હવે શાના કરીએ?

રંગ રમીએ રસિયાને રંગે.”

____

“તારી મોરલીએ રે તારી મોરલીએ રે,

મીઠડા !   મન   હરીયાં   મહારાજ…”

___

નામ

વસ્તા વિશ્વંભર

જન્મ

વિક્રમ સંવત ૧૮૦૦ની આસપાસ

જીવનઝરમર

• તેઓ ખંભાત પાસે આવેલા શકરપુર ગામના વતની હતાં.
• અખાની શિષ્ય પરંપરામાં થઇ ગયેલ લુણાવાડાના જીવણદાસ તેમના ગુરૂ હોવાનું મનાય છે.
• તેઓ જ્ઞાની કવિ અખાની શિષ્યપરંપરામાં થઇ ગયા હતાં.
• તેમણે જ્ઞાનમાર્ગની અનેક કૃતિઓ રચી છે.
• તેમણે તિથિઓ, કક્કા, કડવાબદ્ધ કૃતિઓ, ગરબા, પદો, મહિના વગેરેનિ રચના કરી છે.

રચનાઓ

• વસ્તુગીતા  – વેદાંતના મુખ્ય મુખ્ય સિદ્ધાંત નિરૂપતી આઠ અધ્યાયની જ્ઞાનમાર્ગીકૃતિ
• વસ્તુવિલાસ – દશ કડવાની અદ્વૈતમાર્ગી કૃતિ. આખી કૃતિ ગુરુ-શિષ્યસંવાદ સ્વરૂપે છે.
• અમરપુરી ગીતા – કેવલાદ્વૈતના સિદ્ધાંત નિરૂપતિ આ કૃતિમાં ૭૧૫ સાખીઓ સાત ગોલાંટમાં છે.
• આ ઉપરાંત સાખીઓ, ગરબી, પદો, તિથિઓ, મહિના, દાણલીલા, ચેતામણી, કક્કા વગેરે સ્વરૂપનિ કાવ્યકૃતિએ તેમણે રચી છે.

સંદર્ભ

• ‘અખો અને મધ્યકાલીન સંતપરંપરા’ – લે. ડૉ. યોગીન્દ્ર જ. ત્રિપાઠી