મનુવર્યજી, Manuvaryaji

–

–

–

–

–

–

–

એક સરસ લેખ

——————————————————————–

સમ્પર્ક

• ૧૬, પ્રીતમનગર – એલિસબ્રિજ, અમદાવાદ -૩૮૦ ૦૦૬
• ફોન – ૨૬૫૭ ૬૪૭૨

પૂર્વાશ્રમનું નામ

• મનુભાઈ બ્રહ્મભટ્ટ

જન્મ

• ૧૦, ફેબ્રુઆરી-૧૯૧૫; પાલા ગામ, જિ. મહેસાણા

અવસાન

• ૫, ઓક્ટોબર-૨૦૦૦; અમદાવાદ

કુટુમ્બ

• માતા-મણિબેન; પિતા– સીતારામ; ભાઈ – વિષ્ણુદેવ

શિક્ષણ

• માધ્યમિક શિક્ષણ- વિરમગામમાં
• વિજ્ઞાન અને સંસ્કૃત સાથે સ્નાતક- મુંબાઈમાંથી

વ્યવસાય

• સમગ્ર જીવન યોગ સાધના અને તેના શિક્ષણમાં સમર્પિત

તેમના વિશે વિશેષ

• પિતા એન્જિનિયર હતા.
• ૧૯૩૬ – પ્રીતમનગર, એલિસબ્રિજ, અમદાવાદમાં ‘યોગ સાધના આશ્રમ’ની સ્થાપના
• ૧૯૪૫– સમર્થ અવધૂત યોગીરાજ બ્રહ્મનિષ્ઠ સદગુરુ શ્રી કૃષ્ણાત્મજ મહારાજ પાસેથી અમદાવાદના મિલમાલિક શેઠ શ્રી અંબાલાલ સારાભાઈના નિવાસસ્થાને ચૈત્ર સુદ પૂનમને દિવસે અવધૂત દીક્ષા લીધી.
• તેઓએ આશ્રમના સાધકવૃંદ સાથે બદ્રીકેદાર, ગંગોત્રી, જમનોત્રીની યાત્રા કરી હતી.
• ૧૯૭૨ – અખિલ ભારત યોગ પરિષદ અમદાવાદમાં યોજવામાં મહત્વનું પ્રદાન
• ૧૯૭૨ – આશ્રમના ત્રૈમાસિક મુખપત્ર ‘ યોગ નવનીત’ની શરૂઆત
• માધ્યમિક શિક્ષણમાં યોગને પ્રાયોગિક ધોરણે એક વિષય તરીકે દાખલ કરાવવા માટે મહત્વનું યોગદાન
• ૧૯૮૦ ‘વિશ્વાયતન યોગાશ્રમ’ અને સેન્ટ્રલ ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઑફ રિસર્ચના વડા તરીકે નિયુક્ત થયા, તેથી તેઓને અમદાવાદ છોડી દિલ્હી રહેવા જવાનું થયું. પાછા અમદાવાદ આવી યોગાશ્રમનું સુકાન સંભાળ્યું.
• ૧૯૭૯  – મહર્ષિ મહેશ યોગીના વિશેષ નિમંત્રણથી તેમનાં યુરોપનાં યોગકેન્દ્રનું નિરીક્ષણ કરવા તથા આશીર્વાદ આપવા ‘વિશ્વાયતન યોગાશ્રમ’ દિલ્હીથી સીલબર્ગમાં આવેલી મેરૂ યુનિવર્સિટીમાં ગયા. ત્યાંથી અનેક સ્થળોનાં યોગકેન્દ્રોમાં નિરીક્ષણ તેમજ પ્રવચનાર્થે ગયા.
• ૧૯૮૨ – ચીન, રશિયા અને સ્વિટ્ઝરલેન્ડમાં યોગસંદેશ આપવા યાત્રા
• ‘ગુજરાત રાજ્ય યોગશિક્ષણ સમિતિ’ના ઉપપ્રમુખ
• આશ્રમની હાલની પ્રવૃત્તિઓમાં યોગઆસનો, પ્રાણાયામ, ધ્યાન, ભજન કીર્તન, સેમિનાર, યોગશિબિરો, રક્તદાનશિબિરો, યાત્રાઓ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. યોગસાધનઆશ્રમ તરફથી, જેલવાસીઓ, ઓફિસરો, પોલિસઅફસરો વગેરે માટે પણ અવાર નવાર યોગતાલીમ શિબિરો યોજાય છે.

રચનાઓ

• યોગ અને ભક્તિ વિષયક અનેક પુસ્તકો અને લેખો

સાભાર

• યોગ નવનીત – ડિસે-૨૦૧૪
• શ્રી. અતુલ ભટ્ટ
• ડો. કનક રાવળ

પ્રમુખ સ્વામી, Pramukh Swami

    અક્ષર પુરુષોત્તમ સંસ્થા BAPS, બોચાસણના, ભગવાન સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયનાપાંચમા આધ્યાત્મિક અનુગામી

BAPS  વિશે…..

# BAPS web site

# સ્વામીનારાયણ સંસ્થા

#  વિકિપિડિયા પર

# વિશેષ માહિતી લેખ

#  કિડની મશીનનું ઉધાટન – એક ‘સરસ’ લેખ

# અવસાન પ્રસંગે અંજલિ – વિનોદ વિહાર ઉપર

તેમનાં વચનો-

• “બીજાના ભલામાં આપણું ભલું છે. બીજાના સુખમાં આપણું સુખ છે. બીજાના આનંદમાં આપણો આનંદ છે. બીજાના ઉત્કર્ષમાં આપણો ઉત્કર્ષ છે.” ,
• જે દેશનો યુવાન ચારિત્ર્યવાન અને નૈતિક રીતે દ્ર્ઢ હશે, તેનો વિકાસ કોઈ જ અટકાવી શકશે નહીં.
• ધર્મ શું છે?..ફક્ત સદાચાર.
• માણસની આધ્યાત્મિક જરુરિયાત માટે મંદિર જેવી સંસ્થાઓ બહુ જ જરૂરી છે.દેશની રક્ષા માટે જેમ મિલિટરીની જરૂર છે, તેટલી જ જરૂર સંસ્કારો માટે સમાજ ને છે. સંતો તેના પ્રોફેસરો છે.

અક્ષરધામ, નવી દિલ્હી

નામ

• પ્રમુખ સ્વામી મહારાજ
• સાધુ નારાયણ સ્વરૂપદાસજી
• સંસારી નામ- શાન્તિભાઈ પટેલ

જન્મ

• તા-૭/૧૨/ ૧૯૨૧( હિન્દુ પંચાંગ…વિક્રમ સંવત–૧૯૭૮ના માગશર સુદ-૮)
• વતન… ચાણસદ ગામ, પાદરા તાલુકા, વડોદરા જિલ્લો

અવસાન

• ૧૩, ઓગસ્ટ;  સાળંગપુર, જિ. અમદાવાદ

કુટુમ્બ

• પિતા– મોતીભાઈ; માતા-દિવાળીબા
• ભાઈ બહેન – ચાર ( તેમનાથી બધાં મોટાં)

અભ્યાસ

• પાંચમા ધોરણ સુધી ગામની શાળામાં
• મેટ્રિક સુધી તાલુકા મથક પાદરાની નિશાળમાં
• પછી સ્વામીનારાયણ ગુરૂકૂળમાં ધાર્મિક અભ્યાસ

વ્યવસાય

• આજીવન સ્વામીનારાયણં, અક્ષર પુરૂષોત્તમ  સંસ્થા ( BAPS) ની સેવા અને નેતૃત્વ

—

તેમના વિશે વિશેષ

• તેમનું જન્મ સ્થાન – ચાણ્સદ ગામમાં , ઢાળવાળી ગલિમાં, ડાબા હાથે આવેલું બે ઓરડાનું પહેલું મકાન…આજે ‘પ્રાગટ્ય તીર્થ’ તરીકે સંસ્થાએસ્મૃતિ મંદિર બનાવ્યું છે ને ,હરિભક્તોનું આસ્થા કેન્દ્ર છે.
• ૧૮-૧૯ વર્ષની ઉમ્મરે, ગુરુશાસ્ત્રીજી મહારાજની આજ્ઞાથી અને માતા, પિતાની સમ્મતિ  લઈ, ગૃહત્યાગ કર્યો અને સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયમાં  સાધુ બન્યા.
• ભક્તિ પરાયણ કુટુમ્બના સંસ્કાર ઝીલતાં, પિતા સાથે ગુરુસત્સંગ થકી, એકાદશીના વ્રત કરવાની બાળવયે શરુઆત કરી. ગુરુ શાસ્ત્રીજી ધર્મ સભા માટે ચાણસદ ગામે આવ્યા ત્યારે; પિતાજી સાથે  દર્શને ગયા.પૂ. શાસ્ત્રીજી મહારાજે ત્યારે  તેમને જોઈને કહ્યું…મોતીભાઈ..”આ અમારા છે’ સમય આવે સેવા માટે યાદ કરીશું.
• શાળા અભ્યાસ દરમિયાન ખુબ જ તેજસ્વી, હમ્મેશ પહેલો, બીજો ક્રમ જાળવી રાખતા.સાથે સાથે ક્રિકેટ રમવામાં, તરવામાં અને સ્વામીનારાયણ સમ્પ્રદાયનાં ભજનો ગાવામાં ખુબ ક રસ.
• તા. ૭, નવેમ્બર – ૧૯૩૯.- ઘેરથી ક્રિકેટનો સરંજામ લેવા વડોદરા જવા નીકળ્યા. રસ્તામાં ભાઈલા ગામના રાવજીભાઈએ ચિઠ્ઠી આપી, એમાં લખ્યું હતું; ” સાધુ થવા આવી જાઓ” અને હરિભક્ત કુટુમ્બે આનેજીવનની ધન્ય પળો ગણી હસતે મુખે, કોઈ ચહલ પહલ વગર, ગૃહત્યાગ માટે તેમને વિદાય દીધી…એ દિવસ હતો
• ૨૨ નવેમ્બર,૧૯૩૯ – પ.પૂ ગુરુ શાસ્ત્રીજી મહારાજે, અમદાવાદમાં પાર્ષદની દીક્ષા આપી.એ વખતે એમનું નામ ‘શાન્તિ ભગત’ હતું !
• પછી સંસ્કૃત ભાષાના અધ્યયનની શરૂઆત
• સંસ્કૃત ભણી શાસ્ત્રીજી બ્ન્યા, સાધુ જીવનની દિનચર્યામાં એવા તો ગોઠવાઈ ગયા કે ગુરુ શાસ્ત્રીજી મહારાજના વહાલા બની ગયા.
• ૧૦ જાન્યુઆરી,૧૯૪૦ – અક્ષર ડેરી, ગોંડલ – શાસ્ત્રીજી મહારાજે , પૂ.યોગીજી મહારાજ સાથે, સંપૂર્ણ વૈદિક વિધિથી ભાગવતી દીક્ષા આપી.; સાધુ નારાયણસ્વરૂપદાસ સ્વામીની પદવી આપી
• ૨૩મા વર્ષે સંસ્થાનીવહિવટી કમિટીમાં નિમણૂક
• ૧૯૪૬માં,૨૪મા વર્ષે   સારંગપુરમાં સ્વામીનારાયણ મંદીરના કોઠારીની મહત્ત્વની જવાબદારી
• ૨૧ મી મે,૧૯૫૦ (ફક્ત ૨૮ વર્ષની વયે) – નવા કામકાજ હાથ ધરવાની કોઠાસૂઝ જોઈ..શ્રી શાસ્ત્રીજી મહારાજે, પ.પૂ.યોગીજી મહારાજની આશીષ સાથે, બોચાસણ અક્ષર પુરુષોત્તમ સંસ્થાના ‘પ્રમુખ’ તરીકેની ખૂબ જ મોટી જવાબદારી, સોંપી.,
• ૧૦મી મે,૧૯૫૧ – પ.પૂ .યોગીજી મહારાજના અવસાન બાદ , ભગવાન સ્વામીનારાયણ સ્વામીનાપાંચમા અનુગામી તરીકે, સંત ચરણ કોટી જન ઉધ્ધારક થઈ ને પ્રમુખ સ્વામી, , આ યુગના સાચા સંત  તરીકે  પૂજાય છે.
• આજે ૯૪મા વર્ષે ,સંસ્થાને વિશ્વવંદનીય વિરાટ સંસ્થા બનાવી ,દોરવણી આપી રહ્યા છે.
• પૂર, ભૂકંપ, દુષ્કાળ, સમયે, લાખો નિસ્વાર્થ સેવાભાવી  સ્વયં સેવકોની ફોજ, ભાતૃભાવથી કાર્ય કરતી, વિશ્વે જોઈ છે.
• વિશ્વના અનેક મહાનધર્મગુરુઓ, રાજકીય મહાનુભાવો, સમાજસેવી સંસ્થાઓ  સાથે, છ દાયકા સુંધી, સંત પ્રતિભાથી તેમણે સૌને પોતીકા બનાવ્યા છે.
• ૨૯ ઑગષ્ટ,૨૦૦૦ – તેમનું યુનોની ધર્મસભામાં , (Millennium world peace summit of spiritual leaders),ગુજરાતી માતૃ ભાષામાં પ્રવચન,
• ૧૯૮૩માં તેમણે હાર્ટ એટેક અનુભવ્યો પણ બેઠા થઈ તરત કાર્યરત બની ગયા.
• ૫૫ જેટલાવિદેશોમાં રચનાત્મક રીતે આજે BAPS  કાર્યરત છે; જેના તેઓ સૂત્રધાર છે.
• સ્વામીશ્રીનો કરુણા પ્રવાહ-
  ૧૯૯૩નો મહારાષ્ટ્રના ભૂકંપ વખતે; ઓરીસ્સાનું વાવાઝોડું, ચેન્નાઈના દક્ષિણ ભાગે કન્યાકુમારી,આંદોમાન-નિકોબાર ટાપુ, સુનામીની ભયંકર તબાહી, ૨૦૦૬ નો સુરતનો જળપ્રલય, નૈરોબી-દારેસલામ,૨૦૦૧નો ગુજરાત-ભૂજનો ભયંકર ભૂકંપ કે કેલિફોર્નીઆ(અમેરીકા)ના ભૂકંપ પીડિતો;
• હાલ ૧૧૦૦ ઉપરાંત પ્રાચીનતમ, આરસપહાણ કોતરણી કલાના શિખરબધ્ધમંદિરોનું   નિર્માણ. આની  યશ કલગી સમાન, દિલ્હી સ્થિત  વિશાળ અક્ષરધામનું નિર્માણ ફક્ત પાંચ જ વર્ષમાં પૂરું થયેલું.
• ૮ જુલાઈ – ૨૦૦૦ – ૭૧૩ મંદિરોના નિર્માણના યોગદાન સમયે, Guinness World Records recognize()   ,પ્રમુખ સ્વામીને સન્માનિત કરેલા છે..
• ૨૮ જેટલા વિદેશ પ્રવાસ અને બધે ભક્તિરસની લ્હાણી
• પ્રમુખ સ્વામીના ગુરુપદે..બીએપીએસ..સ્વામિનારાયણ સંસ્થાનો વ્યાપ—-
• ૫૫ દેશોમાં , ૧૨૫૦૦ ઉપરાંત વિશ્વવ્યાપી સત્સંગ મંડળો..મહિલા મંડળો થકી..યુવા આંતરિક શક્તિ વિકાસ સંચાલન.
• વિશ્વના ૧૫ જેટલા દેશોમાં ૭૫૦થી વધુ નવાં મંદિર સંકુલનો નિર્માણ કરી..કુલ ૧૧૦૦ મંદિરોમાં ૯૦૯૦ જેટલાં સંસ્કાર કેન્દ્રોનું નિયમિત સંચાલન.
• ૪૦ સામાજિક સેવા સંકુલો દ્વારા વિરાટ નિઃસ્વાર્થ ,નિઃશુલ્ક સેવા (હરિભક્તોના દાનથી),
• ૮૦ નૂતન શાળાઓ ,૩૧ શિક્ષણ પરિસરો(૧૧૦૦૦ વિદ્યાર્થીઓ પ્રતિ વર્ષ લાભ લે..છાત્રાલય સાથે)
• ૨૨ જેટલાં આરોગ્ય કેન્દ્રો ..૭ મોટીહોસ્પિટલો.. ફરતા દવાખાના સાથે…પરિવહન , ( પાંચ લાખ દર્દીઓને પ્રતિવર્ષ સેવા)

 રજૂઆત સંકલન

• રમેશ પટેલ(આકાશદીપ)

આધાર

• સત્સંગ, Pramukh swami Maharaja
• Life and brief work by BAPS Sadhu

બજરંગદાસ બાપા, Bajrangdas

– અક્ષરનાદ પર તેમના વિશે –  ૧  –  ;   –  ૨  –

– ફેસબુક પર

–

–

–

–

–

–

–

–

———————

નામ

• ભક્તિરામ

જન્મ

• ૧૯૦૬, અધેવાડા, જિ. ભાવનગર

વતન

• લાખણકા,તા. વલ્લભીપુર, જિ. ભાવનગર

અવસાન

• ૯, જાન્યુઆરી- ૧૯૭૭; બગદાણા

કુટુમ્બ

• માતા- શિવકુંવરબા; પિતા-હીરાદાસ બાપુ

ગુરૂ

• સીતારામબાપુ, ‘પંચ તેરા ભાઈ ત્યાગી ખાલસા સમ્પ્રદાય, રતન પટી મુંડેરા આશ્રમ, અયોધ્યા

શિક્ષણ

• બે ચોપડી, લાખણકા

તેમના વિશે વિશેષ

• ૧૯૧૫- દસ વર્ષની ઉમરે જમાત સાથે નાસિક કુંભમેળામાં
• યોગસાધના- બુંદેલ ખંડના જંગલોમાં ચિત્રકૂટ પર્વતમાળા
• ૨૮ વર્ષની ઉમરે – સહજ ધ્યાનયોગમાં સિદ્ધિ, ત્રિકાળ દર્શન સિદ્ધિ
• ૩૦ વર્ષની ઉમરે હિમાલય તરફના યાત્રાધામોથી વતન પાછા- અન્ન ક્ષેત્ર અને જિજ્ઞાસુઓને ધર્મલાભ
• મુંબાઈ, સૂરત, ધોલેરા – ૧ વર્ષ
• ભાવનગર, વાળુકડ – ૫ વર્ષ
• કરમોદર- પાલીતાણા – ૫ વર્ષ
• ૧૯૪૧-૪૨ બગદાણા પધાર્યા અને જીવનનાં બાકીનાં ૩૦ વર્ષ ત્યાં ગાળ્યા

સાભાર

• શ્રી. રાજેશ પટેલ

 

 

નારાયણ સ્વામી, Narayan Swami

– “फकीरी में मजा जीसको, अमीरी क्या बेचारी हे”

–

– શ્રી કેદાર સિંહજીના બ્લોગ ઉપર

– તેમણે ગાયેલાં ભજનો ( ‘દાદીમાની પોટલી’ પર )

– એક સરસ પરિચય લેખ (કેદારસિંહજી)

–  વિકિપિડિયા ઉપર 

——————————————————————————

મૂળ નામ

• શક્તિદાન મહીદાન લાંગાવદરા

જન્મ

• ૨૯, જુન- ૧૯૩૮; માંડવી
• રહેઠાણ – રાજકોટ

કુટુમ્બ

• માતા-?; પિતા- ?
• પત્ની- ? સંતાનો -?

અવસાન

• ૧૫, સપ્ટેમ્બર -૨૦૦૦

લક્ષ્મણ બારોટ સાથે

તેમના વિશે વિશેષ

• ગુજરાતી ભજન નાં એક ખૂબ જ જાણીતા ગાયક કલાકાર
• તેમનાં લોક ડાયરો અથવા સંતવાણી કાર્યક્રમો ભારત સહિત વિદેશોમાં થયા હતા.
• દાસી જીવણ, મીરાં બાઈ, કબીરજી, ગંગાસતી અને નરસિંહ મહેતાનાં ભજનો સંભળાવીને લોકોને મંત્રમુગ્ધ કર્યા હતા.
• તેમણે સંસાર માંથી સન્યાસ લીધો હતો. શાપર (વેરાવળ)નાં પાટીયે આવેલ શ્રી પરબવાળા હનુમાન મંદીરે તેઓ થોડો સમય રહયા હતાં. જયાં તેઓ દર શનિવારે ભજન કરતા હતા.
• તેમની સાથે વેરાવળ (શાપર)નાં મુળુભા(બચુભાઈ) તેમજ અન્ય સાથીદારો એ શરૂ કરેલ આ ક્રમ આજે પણ ચાલુ છે.
• ત્યાર પછી તેઓ કચ્છ જિલ્લાનાં માંડવી ખાતે સ્થાપેલ આશ્રમમાં રહેતા હતા; જયાં બિમાર તથા અશક્ત ગાયોની સંભાળ માટે ગૌશાળા પણ સ્થાપેલ.
• રાજકોટ મ્યુનિસીપલ કોર્પોરેશને રાજકોટ શહેરમાં એક જાહેરમાર્ગનું નામ નારાયણ સ્વામી માર્ગ નામ આપેલ છે.

સાભાર

• વિકિપિડિયા
• શ્રી.અશોક દાસ
• કેદારસિંહજી

ભજનો

• ભજન વિડીયો – નારાયણ સ્વામી
• ભજન વિડીયો – નારાયણ સ્વામી
• ભજન વિડીયો – નારાયણ સ્વામી
• ભજન વિડીયો – નારાયણ સ્વામી
• ભજન વિડીયો – નારાયણ સ્વામી

દયાનંદ સરસ્વતી, Dayanand Saraswati

– “સ્ત્રીઓને શિક્ષિત કરવાથી અને સુસંકૃત બનાવવાથી જ દેશની સાચી અને સંપૂર્ણ ઉન્નતિ થઈ શકશે.”

– Main message – “Back to the Vedas” 

– “कृण्वन्तो विश्वं आर्यं”

તેમનાં વચનામૃત

‘ આર્યસમાજ’ના સ્થાપક
( આર્યસમાજ વિશે)

– દિવ્ય ચેતનાના સ્વામી દયાનંદ સરસ્વતી
( દિવ્ય ભાસ્કર માં લેખ )

– ‘સ્વર્ગારોહણ’ પર સરસ લેખ

– વિકીપિડિયા ઉપર

– Biography in English

– ‘મહર્ષિ દયાનંદ મારી નજરે’- શ્રી.ભાવેશ મેરજા દ્વારા અનુવાદિત સંપાદિત ઈ-બુક

——————————————

મૂળ નામ 

• મુળશંકર તિવારી

જન્મ

• ૧૨, ફેબ્રુઆરી – ૧૮૨૪, ટંકારા, મોરબી

અવસાન

• ૩૦,ઓક્ટોબર- ૧૮૮૩; અજમેર, રાજસ્થાન

કુટુમ્બ

• માતા– ? ; પિતા – કરશનદાસ

       મૂળશંકર નામના આ બાળકે શિવના મંદિરે જઇને નિશ્વય કર્યો કે મૂર્તિપૂજા કરવી નિરર્થક છે. હું એનો વિરોધ કરું છું.

    એક શિવરાત્રિએ પિતા મૂળશંકરને લઇને પૂજા કરવા માટે શિવમંદિરે લઇ ગયા. આખી રાત શિવપૂજા કરી, લાડુ ભોગ ચડાવ્યો. મૂળશંકર ધ્યાનથી શિવમંદિર અને શિવલિંગ તરફ જ જોતો રહ્યો. નિર્ભર થઇને શિવમંદિરમાં લિંગની સામે બેસી ગયો. જ્યારે તેણે જોયું કે ક્યાંથી ઉંદર આવ્યા અને શિવલિંગ ઉપર ચડાવેલો પ્રસાદ ખાઇ ગયા. આ ર્દશ્ય જોઇને મૂળશંકરના મનમાં વિચાર આવ્યો કે શિવજીની આ હાલત? મૂળશંકરને મૂર્તિપૂજાનો મોહભંગ થઇ ગયો. એમને દુ:ખ થયું અને વૈરાગ્ય જાગ્યો. એમને થોડા સમય માટેનો વૈરાગ્ય નહીં પરંતુ આખી જિંદગીનો વૈરાગ્ય આવી ગયો.

10 Principles* of the Arya Samaj

1. God is the efficient cause of all true knowledge and all that is known through knowledge.

2. God is existent, intelligent and blissful. He is formless, omniscient, just, merciful, unborn, endless, unchangeable, beginning-less, unequalled, the support of all, the master of all, omnipresent, immanent, un-aging, immortal, fearless, eternal and holy, and the maker of all. He alone is worthy of being worshiped.

3. The Vedas are the scriptures of all true knowledge. It is the paramount duty of all Aryas to read them, teach them, recite them and to hear them being read.

4. One should always be ready to accept truth and to renounce untruth.

5. All acts should be performed in accordance with Dharma that is, after deliberating what is right and wrong.

6. The prime object of the Arya Samaj is to do good to the world, that is, to promote physical, spiritual and social good of everyone.

7. Our conduct towards all should be guided by love, righteousness and justice.

8. We should dispel Avidya (ignorance) and promote Vidya (knowledge).

9. No one should be content with promoting his/her good only; on the contrary, one should look for his/her good in promoting the good of all.

10. One should regard oneself under restriction to follow the rules of society calculated to promote the well being of all, while in following the rules of individual welfare all should be free.

તેમના વિશે વિશેષ

• ૧૮૪૬– બહેનના મૃત્યુ બાદ કિશોરાવસ્થામાં સત્યની ખોજમાં ઘરેથી નીકળી ગયા.
• ગુરૂઓ – પરમહંસ પરમાનંદજી,  દંડી સ્વામી, સ્વામી વિરાજાનંદ
• દંડી સ્વામીએ દીક્ષા આપી દયાનંદ સરસ્વતી નામ આપ્યું.
• ફકત એક વર્ષમાં ધર્મશાસ્ત્રનું અઘ્યન કર્યું.
• ગુરુની ખોજમાં ગુજરાત છોડીને કાશી ચાલ્યા ગયા. ત્યાં યોગાભ્યાસ કર્યો. એના પછી દૃઢ મનોબળની સાથે હિમાલયમાં તપસ્યા કરી. યોગ્ય ગુરુ તો ન મળ્યા, પરંતુ આત્મજ્ઞાન મળી ગયું.
• ૧૦-૧૨ વર્ષની તપસ્યા પછી મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતી દિવ્ય ચેતનાના સ્વામી બની ગયા. પરંતુ આત્મકલ્યાણની સાથે દેશની હાલત, ધર્મનું પતન, દંભ, પાખંડ વગેરે દેશમાંથી કેમ દૂર કરવાં? આ એમના મનમાં વ્યથા હતી. દેશની સંસ્કૃતિને કેમ બચાવવી આ જ વિચાર કરતા હતા.
• હિંદુ ઉદ્ધાર માટે એમણે કઠોર પરિશ્રમ કર્યો હતો. તેમણે મુર્તિપૂજાનો વિરોધ, વિધવા વિવાહ સમર્થન, હરિજનોને યજ્ઞોપવીત, મમ્ડીરોમામ્ થતા પશુબલિનો વિરોધ, બુરખા પ્રથાનો વિરોધ, પરજ્ઞાતીય લગ્નો, વગેરે અંગે નવું ચિંતન પ્રગટ કર્યું.
• તેમણે બ્રિટિશ શાસન, ઇસ્લામિક-ખ્રિસ્તી ધર્મસાંસ્કૃતિક આક્રમણ અને હિંદુ ધર્મમાં પરિવર્તનની આડે આવતાં સાંપ્રદાયિકબળો સામે મોરચો માંડયો હતો.
• અનેક જગ્યાએ એમને માનસન્માન મળ્યું. પછી પોતાનું કાર્યક્ષેત્ર ઉત્તર ભારત બનાવ્યું
• ૧૦,એપ્રિલ ૧૮૭૫ – મુંબઈમાં ‘આર્યસમાજ’ ની સ્થાપના કરી.
• તેમના એક ખાસ અનુયાયી – શ્યામજી કૃષ્ણવર્મા
• તેમના બીજા જાણીતા પ્રશંસકો
  Madam Cama, Pandit Guru Dutt Vidyarthi,Pran Sukh Yadav, Vinayak Damodar Savarkar,Lala Hardayal, Madan Lal Dhingra, Ram Prasad Bismil, Bhagat Singh, Mahadev Govind Ranade, Swami Shraddhanand. Mahatma Hansraj and Lala Lajpat Rai.
• આજે પણ એમનું કીર્તિમંદિર પંજાબમાં છે.
• પછી તેઓ રાજસ્થાન તરફ ચાલ્યા ગયા જયાં ઘણા ધર્મના કાર્યક્રમો યોજયા હતા. દેશી રાજયોના રાજાઓને ધર્મ તરફ આકર્ષિત કર્યા. જૉધપુરના રાજા જશવંત સિંહ પણ એનાથી પ્રભાવિત થયા અને ભોગવિલાસ અને વ્યસનથી દૂર રહ્યા હતા.
• કહેવાય છે કે મહારાજા જશવંત સિંહ ની રખાત “નન્હિ ભક્તન્” તેમજ સ્વામીના વિરોધી એવા પંડિતો,મુલ્લાઓ અને અન્ગ્રેજોએ સાથે મળીને, રસોઈયાની મદદથી જગન્નાથની સાથે ઝેરવાળું દૂધ મોકલ્યું એનાથી દયાનંદ સરસ્વતીનું મૃત્યુ થયું હતું.

રચનાઓ

• પચાસ જેટલાં પુસ્તકો  – સૌથી વધારે જાણીતું … સત્યાર્થ પ્રકાશ (૧૮૭૫)
  ( આખી સૂચિ માટે વિકિપિડિયા પર)

સાભાર

• વિકિપિડિયા
• શ્રી. ભાવેશ મેરજા

શ્રી.મોટા, Shri Mota

– નિરાધાર પણા માં નર્યું પાંગળા પણું પ્રવર્તે છે, જીવનમાં જેને સાચો સમર્થ આધાર પ્રગટે છે ,તે તો જબરદસ્ત ખુમારી અનુભવે છે,એના જીવનમાં ,પ્રસંગમાં પ્રગટતી ટટારી પ્રત્યેક કર્મમાં એને લાગ્યા કરે છે.પોતે એકલો તો કદી છે જ નહિ,એવું નક્કરપણે તેને લાગ્યા કરે છે.હૃદયના તેવા ભાવ માં ક્યાય શોક ,ખેદ,દિલગીરી નથી હોતા,ત્યાં તેવા ભાવ માં નિરાશા ઉગી શક્તીજ નથી,

-જે જીવ પોતાનો વર્તમાનકાળ યોગ્યપણે ઉત્તમપણાંથી સાચવી શકે છે, તેનો ભવિષ્યકાળ પણ સચવાયેલો જ રહે છે.

–  પર (પારકાં)ની સેવા પ્રભુની સેવા સમજો. સેવા લેનાર, સેવા દેનાર ઉપર સેવા કરવાની તક આપીને ઉપકાર કરે છે.

– ‘હરિ ૐ’ આશ્રમ વેબ સાઈટ

—————————————————–

નામ

• ચુનીલાલ ઠક્કર

જન્મ

• ૪, સપ્ટેમ્બર-૧૮૯૮; સાવલી( જિ. વડોદરા)

અવસાન

• ૨૩, જુલાઈ- ૧૯૭૬; ફાજલપુર( જિ. વડોદરા)

કુટુમ્બ

• માતા-સૂરજબા; પિતા– આશારામ

શિક્ષણ

• ૧૯૧૯ – મેટ્રિક

તેમના વિશે વિશેષ

• ૧૯૦૫-૧૯૧૮ – આકરી મજૂરી સાથે તૂટક તૂટક અભ્યાસ
• ૧૯૧૬ – પિતાનું અવસાન
• ૧૯૧૯-૧૯૨૦ – વડોદરા કોલેજમાં જોડાયા પણ અધવચથી અભ્યાસ છોડી દીધો
• ૧૯૨૧– ગુજરાત વિદ્યાપીઠમાં જોડાયા પણ ત્યાંય અભ્યાસ એક જ વર્ષમાં છોડી, હરિજન સેવામાં લાગી ગયા.
• ૧૯૨૨– ફેફરુંના રોગથી કંટાળી ગરૂડેશ્વરની ભેખડ પરથી આત્મહત્યાનો પ્રયાસ; પણ દૈવી બચાવ.
• ‘હરિ ૐ’ મંત્રના સતત જાપથી રોગમુક્ત થયા.
• ૧૯૨૩– ( વસંત પંચમી) પૂ. શ્રી. બાલયોગીજી પાસે દિક્ષા. શ્રી, કેશવાનંદ ધૂણીવાળા દાદાના દર્શને સાંઈખેડા ગયા. ત્યાં રાત્રે સ્મશાનમાં સાધના અને દિવસભર હરિજન સેવા
• ૧૯૨૭– હરિજન આશ્રમ, બોદાલમાં સર્પદંશ; પરિણામે ‘હરિ ૐ’ મંત્ર અખંડ થયો
• ૧૯૨૮ – પહેલી હિમાલય યાત્રા
• ૧૯૨૮– સાકોરીના પૂ. ઉપાસનીબાબાની સાથે સાધના. બધી સૂધ બૂધ ખોઈ, મળમૂત્ર માં જ પડ્યા રહ્યા.
• ૧૯૩૦ – મનની નીરવતાનો સાક્ષાત્કાર
• ૧૯૩૦-૩૨ આઝાદીની લડતમાં ભાગને કારણે સાબરમતી, વીસાપુર, નાસિક અને યરવડા જેલોમાં કારાવાસ, સખત પરિશ્રમ અને લાઠીમાર દરમિયાન પ્રભુસ્મરણ
• વીસાપુર જેલમાં વિદ્યાર્થીઓને સમજાવવા સરળ ભાષામાં શ્રીમદ્‍ ભગવદ્‍ ગીતાનું વિવરણ ‘જીવન ગીતા’  લખ્યું.
• ૧૯૩૪ – સગુણ બ્રહ્મનો સાક્ષાત્કાર
• ૧૯૩૪-૩૯ – હિમાલયમાં અઘોરીબાબા પાસે, ધુંવાધારની ગુફામાં અને નર્મદાકિનારે નગ્ન દેહે ૨૧ ધૂણી ધખાવી સાધના; શીરડીના સાંઈબાબા પાસેથી અંતિમ તબક્કાની સાધનાનું માર્ગદર્શન
• ૨૯, માર્ચ- ૧૯૩૯ – કાશીમાં નિર્ગુણ બ્રહ્મનો સાક્ષાત્કાર; હરિજન સેવક સંઘમાંથી રાજીનામું
• ૧૯૪૨ – હરિજન સેવક સંઘમાંથી છૂટા થયા છતાં, હરિજન કન્યા છાત્રાલય માટે મુંબાઈમાં ફાળો ઉઘરાવ્યો.
• ૧૯૪૫– હિમાલયની યાત્રા દરમિયાન અદ્‍ભૂત અનુભવો
• ૧૯૪૬– સાબરમતી હરિજન આશ્રમમાં મીરાં કુટિરમાં મૌન એકાંતનો પ્રારંભ
• ૧૯૫૦ – દક્ષિણ ભારતના કુમ્ભકોણમ્‍માં કાવેરી નદીના કાંઠે ‘હરિ ૐ’ આશ્રમની સ્થાપના (૧૯૭૬ પછી એ આશ્રમ બંધ કરાયો છે.)
• ૧૯૫૪ – સૂરતના ‘કુરુક્ષેત્ર’માં એક ઓરડીમાં મૌન એકાંતનો પ્રારંભ
• ૧૯૫૫– નડિયાદ શેઢી નદીના કાંઠે ‘હરિ ૐ’ આશ્રમની સ્થાપના
• ૧૯૫૬ – સૂરતના ‘કુરુક્ષેત્ર’માં ‘હરિ ૐ’ આશ્રમની સ્થાપના
• ૧૯૬૨થી – ‘હરિ ૐ’ આશ્રમ દ્વારા લોકકલ્યાણનાં કામોનો પ્રારંભ
• ૧૯૬૮-૧૯૭૫ – શરીરના અનેક રોગો છતાં સતત પ્રવાસ અને અધ્યાત્મ અને સ્વાનુભવના ૩૬ ગ્રન્થોનું લેખન/ પ્રકાશન
• ૧૯૭૬ – ફાજલપુરમાં મહી નદીના કાંઠે શ્રી. રમણભાઈ અમીનના ફાર્મ હાઉસમાં આનંદ પૂર્વક દેહત્યાગ
• મૃત્યુ બાદ મળેલ દાનમાંથી ગુજરાતના પછાત ગામોમાં પ્રાથમિક શાળાના ઓરડાઓ બાધવાનો આદેશ.

રચનાઓ

સાભાર

• ‘ શ્રી મોટા સાથે હિમાલય યાત્રા’ – શ્રી. નંદુભાઈ શાહ ; ‘હરિ ૐ’ આશ્રમ પ્રકાશન, સૂરત

પુનિત મહારાજ, Punit Maharaj

પાપ થાય એવું કમાવું નહી
દેવું થાય એવું ખર્ચવું નહી
માંદા પડીએ તેવું ખાવું નહી
લડાઈ થાય તેવું બોલવું નહી….
( દીનેશ ગઢવીના બ્લોગ પરથી)

વીકિપિડિયામાં

દિવ્ય ભાસ્કરમાં

મીનાબેનના બ્લોગ પર

વાંચો –
સમય મારો સાધજે વ્હાલા, કરું હું તો કાલાવાલા.

ભૂલો ભલે બીજું બધું, મા બાપને ભૂલશો નહી.

સઘળું સંભાળતો હો, મારો રણછોડીયો,

વ્હાલા શ્યામ મુરારી રે! 

સાચું ઔષધ સંસાર, હરીનું નામ છે.

હજારો ગાઉના છેટે, હૃદયના ભાવ દોડે છે,

મારું રણ તમે છોડાવો રે! રણછોડરાયા !

મારા જીવન કેરી નાડ, તારે હાથ સોંપી છે.

સમય મારો સાધજે વ્હાલા

હરિના નામનો હો! એક જ આધાર છે.

——–

એક લેખ – જનકલ્યાણમાંથી

તેમનાં કુળદેવી વાઘેશ્વરીમા – ભાવનગર પાસે વલ્લભીપુર

તેમના જીવન વિશે એક વિસ્તૃત લેખ   – પાન ૧૦ થી ૧૨

તેમના વતન ધંધુકા તાલુકા વિશે

———
એમનાં ભજનો સાંભળો – આલ્બમ  ભક્તિ સાગર, ગાયક – હેમન્ત ચૌહાણ

જનક મહારાજના સંઘમાં ડાકોર પદયાત્રા ….

 ભાગ –   ૧         ;         ભાગ –   ૨

———————————————–

નામ

• બાલકૃષ્ણ ભટ્ટ

જન્મ

• ૧૯, મે- ૧૯૦૮, જૂનાગઢ , વતન ધંધુકા

અવસાન

• ૨૭, જુલાઈ- ૧૯૬૨, વડોદરા

કુટુમ્બ

• દાદા– નારણદાસ, દાદી – પાર્વતીબા
• પિતા – ભાઈશંકર, માતા – લલિતાદેવી
• પત્ની – સરસ્વતી, પુત્ર – પ્રફુલ્લ( નાની ઉમ્મરે અવસાન) , જનક( મહારાજ) , પુત્રીઓ –

તેમના ભજનિક પુત્ર – જનક મહારાજ

અભ્યાસ

• ધંધુકામાં નોન મેટ્રિક , કુટુમ્બની નબળી સ્થિતીના કારણે ચશ્માં ન ખરીદી શકવાના અભ્યાસ છોડવો પડ્યો!
• જૂનાગઢમાં તાર મોકલવાની તાલીમ – એક વર્ષ

વ્યવસાય

• નરોડા, અમદાવાદ તારખાતામાં કામથી શરૂઆત,
• ગણેશ વાસુદેવ માવલંકરના દૈનિક ‘ ગર્જના’માં પટાવાળાથી પત્રકાર
• પછી સાપ્તાહિક/ માસિકના તંત્રી થી માંડીને પોટલાં ઊંચકનાર મજૂર સુધીની જાતજાતની નોકરીઓ
• તૈયબ અને કમ્પનીમાં કારકૂનથી શરૂ કરી મેનેજર પદ સુધી નિષ્ઠાપૂર્વક નોકરી
• બહુ જાણીતા ભજનિક, સંત અને સમાજસેવક

 

તેમના જીવન વિશે

લેખક – નરહરિ ન. દવે; સંપાદક – પુનિતપદરેણુ

• બાલ્યકાળના સંસ્મરણો
• અભ્યાસકાળના સંસ્મરણો
• પ્રારમ્ભિક વ્યવસાયકાળના સંસ્મરણો
• પ્રકાશન વ્યવસાયમાં કારકિર્દીનાં સંસ્મરણો
• ભજનિક કાળનાં સંસ્મરણો
• સમાજસેવક તરીકેનાં સંસ્મરણો
• આ બધાં અહીં ક્રમશઃ વાંચી શકાશે.( લાલ અક્ષરમાં છે, તેમની ઉપર ‘ક્લિક’ કરવાથી તે વાંચી શકાશે.)

તેમના જીવન વિશે લેખ – પાનું-૧ ( મોટું જોવા ‘ક્લિક’ કરો)

તેમના જીવન વિશે લેખ – પાનું-૨ ( મોટું જોવા ‘ક્લિક’ કરો)

તેમના જીવન વિશે લેખ – પાનું-૩ ( મોટું જોવા ‘ક્લિક’ કરો)

રચનાઓ 

• ભક્તિઝરણાં
• જનકલ્યાણ ( તેમણે શરૂ કરેલું , કોઈ જાહેરાત વિનાનું માસિક )

સાભાર

• પ્રભુનો પ્રતિનિધિ ( પુનિત મહારાજ પ્રતિષ્ઠાન)
• આ પુસ્તક પ્રેમપૂર્વક ભેટ આપનાર ભજનિક મીનાબેન અને પ્રવીણભાઈ ઠક્કર.

ભાઈલાલ ભટ્ટ, ‘યોગેશ્વર’, Bhailal Bhatt, Ýogeshwara

–

–

–

–

———————————

જન્મ

• ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૨૧, સરોડા (  ધોળકા, જિ. અમદાવાદ )

અવસાન 

• ૧૮ માર્ચ, ૧૯૮૪

https://youtu.be/qVlvidvqEEAપ્રદાન

• ગુજરાતી અને સંસ્કૃત ભાષાના અભ્યાસી
• કોલેજ કાળથી સાહિત્ય સર્જન
• કવિતા, નવલકથાઓ, નિબંધ, પ્રવાસ, ચરિત્ર વગેરે સાહિત્યસ્વરૂપમાં આશરે ૬૦ પુસ્તકોનું સર્જન

 

રચનાઓ

• કથાકાવ્ય – કૃષ્ણ-રુક્મણિ
• કાવ્યસંગ્રહ – ગાંધીગૌરવ, દ્યુતિ, સાંઇ સંગીત, તર્પણ
• પૌરાણિક પ્કરંસંગો આધારીત થા – સ્મૃતિ, કાયાકલ્પ, ઉત્તરપથ ભાગ ૧ અને ૨, પ્રીત પુરાની
• પ્રવાસકથા – ઉત્તરની યાત્રા ભાગ ૧ અને ૨
• નિબંધસંગ્રહ – ફૂલવાડી, સનાતનસંગીત, શ્રેય અને સાધના
• જિવનચરિત્ર – ભગવાન રમણ મહર્ષિ  ઃ  જીવન અને કાર્ય
• અન્ય – ઉપનિષદનું અમૃત, પ્રાર્થના સાધના

સંદર્ભ

• ગુજરાતી સાહિત્યનો ઇતિહાસ  ઃ  ખંડ ૬

—————–
તેમની વેબ સાઈટ ઉપરથી પરિચય ….. 

#  વેબ સાઈટ – ‘ સ્વર્ગારોહણ’

ગુજરાતની સાહિત્યરસિક અને અધ્યાત્મપ્રેમી જનતાને શ્રી યોગેશ્વરજીનો પરિચય આપવાનો ન હોય. મા શારદાના ચારુ ચરણે સો કરતાં પણ વધુ ગ્રંથો અર્પણ કરનાર મહાત્મા શ્રી યોગેશ્વરજી વીસમી સદીના ગુજરાતમાં થઈ ગયેલા સમર્થ સંત અને સાહિત્યકાર હતા. સંન્યાસ કે રૂઢિગત ચાલી આવતી ભગવા વસ્ત્રોની પ્રણાલિકાને અનુસર્યા વગર તથા કોઈ દેહધારી ગુરૂની સહાયતા વિના કેવળ મા જગદંબા પર અપ્રતિમ શ્રદ્ધા રાખી, અધ્યાત્મ જગતના સર્વોત્તમ શિખરો સર કરનાર યોગેશ્વરજી બહુમુખી પ્રતિભા ધરાવનાર મહામાનવ હતા.

ઈ.સ. ૧૯૨૧ ની પંદરમી ઓગષ્ટે અમદાવાદના ધોળકા તાલુકાના સરોડા ગામે સાધારણ બ્રાહ્મણ પરિવારમાં જન્મ લેનાર યોગેશ્વરજીએ માત્ર નવ વર્ષની કુમળી વયે પિતાનું છત્ર ગુમાવ્યું હતું. એમને આગળ અભ્યાસ માટે મુંબઈની લેડી નોર્થકોટ ઓર્ફનેજમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. મોહમયી મુંબઈ નગરીના એમના નિવાસ દરમ્યાન પૂર્વના પ્રબળ આધ્યાત્મિક સંસ્કારોના સુપરિણામ સ્વરૂપે એમને મા જગદંબાના દર્શનની લગની લાગી. એકાંત શોધીને ધ્યાનસ્થ થવામાં કે પ્રકૃતિના ખોળે કલાકો સુધી ‘મા’ ના દર્શન માટે વિરહાતુર પોકારો પાડવામાં એમનો સમય વ્યતીત થવા લાગ્યો. જ્યારે દર્શન અને સંનિધિની ઝંખના અતિ પ્રબળ બની ત્યારે એમણે અભ્યાસનો ત્યાગ કરી ઉચ્ચ સાધના માટે હિમાલય જવાનો નિર્ણય લીધો. એ સમયે એમની વય માત્ર વીસ વરસની હતી.

ઋષિમુનિસેવિત અને પુરાણપ્રસિદ્ધ હિમાલયની પુણ્યભૂમિમાં બે દાયકાથી વધુ નિવાસ કરી એમણે એકાંતિક સાધના દ્વારા પરમાત્માની અનુભૂતિ અને સિદ્ધિપ્રાપ્તિ કરી. હિમાલયવાસ દરમ્યાન એમને મળેલા અનેકવિધ આધ્યાત્મિક અનુભવો, સિદ્ધ અને સમર્થ સંતોના દર્શન-સમાગમ તથા શાસ્ત્રાધ્યયને પરિણામે પ્રાપ્ત થયેલ જ્ઞાન છતાં એમની નમ્રતા, નિરભિમાનતા તથા સાદગી જિજ્ઞાસુઓને પ્રથમ નજરે આકર્ષતી.

સત્ય અને અહિંસાના પૂજારી તથા પ્રાર્થના પર અખૂટ વિશ્વાસ ધરાવનાર મહાત્મા ગાંધીજીને આદર્શ માનનાર શ્રી યોગેશ્વરજીમાં દેશપ્રેમ ઠસોઠસ ભરેલો હતો. આધ્યાત્મિક માર્ગે આગળ વધી દેશ માટે કંઈક કરી છૂટવાની તેમની મનીષા એમના અનેકવિધ સર્જનોમાં પેખી શકાય છે. આજીવન ખાદીના વસ્ત્રો ધારણ કરી સંસારમાં જળકમળવત્ રહેનાર આ વિરક્ત બ્રહ્મચારી મહાપુરુષે સાધનાકાળ દરમ્યાન અને એ પછી પોતાના જનનીને હંમેશા સાથે રાખ્યા. સાધુ-સંત-સંન્યાસીઓમાં તેઓ માતૃભક્ત મહાત્મા તરીકે પ્રસિદ્ધ હતા.

યોગ, ભક્તિ અને જ્ઞાન – ત્રણેય માર્ગે કુશળતાથી કેડી કંડારનાર શ્રી યોગેશ્વરજીની આમજનતા માટેની સૌથી વિશેષ અને શકવર્તી ઉપલબ્ધિ તેમના વરદ હસ્તે થયેલ વિપુલ સાહિત્યસર્જનને ગણી શકાય. શાળાજીવન દરમ્યાન રોજનીશી લખવાની ટેવથી શરૂ થયેલી તેમની સાહિત્યયાત્રા ક્રમશઃ વિકાસ પામી સોથીયે વધુ ગ્રંથોના સર્જનનું નિમિત્ત બની. એમના બહુપ્રસિદ્ધ સર્જનોમાં તુલસીદાસના રામચરિતમાનસનો સમશ્લોકી પદ્યાનુવાદ; ગાંધીજીની જન્મશતાબ્દી નિમિત્તે એમને અંજલિ આપતા લખાયેલ મહાકાવ્ય ‘ગાંધીગૌરવ’; ભગવદ્ ગીતા, ગોપીગીત, શિવમહિમ્નસ્તોત્ર, વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામ વિગેરેનો સરળ સમશ્લોકી પદ્યાનુવાદ; અગિયારસો પૃષ્ઠોમાં વિસ્તરેલી એમની સુપ્રસિદ્ધ આત્મકથા ‘પ્રકાશના પંથે’; રમણ મહર્ષિના જીવન અને કાર્યો પરનો બેનમુન ગ્રંથ; તથા મહાભારત, રામાયણ, ભાગવત, ઉપનિષદ, બ્રહ્મસૂત્ર, યોગસૂત્ર જેવા ભારતીય સંસ્કૃતિનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા અનેકવિધ ગ્રંથો પરની ટિપ્પણીનો સમાવેશ કરી શકાય. તેમની સિદ્ધ કલમે ગુજરાતી સાહિત્યને ચિંતનાત્મક લેખો, પ્રેરણાદાયી પત્રો, ભાવભરપૂર ભજનો, કમનીય કવિતાઓ, મધુરા બાળગીતો, અદભૂત ગદ્યકાવ્યો, સાધકોના પ્રશ્નોનું સમાધાન કરતી આધ્યાત્મિક પ્રશ્નોત્તરીઓ, સંતપુરુષોના જીવનની પ્રેરણાદાયી વાતો, ઉમદા વાર્તાસંગ્રહો, નવલકથાઓ તથા નવલિકાઓ પણ પ્રદાન કરી છે. એમના સર્જનો વિશે ઉડીને આંખે વળગે એવી વાત એ છે કે એમણે કેવળ લખવા ખાતર નથી લખ્યું. એમની રચનાઓ કોરો કલ્પનાવિલાસ નથી પરંતુ એમના અસાધારણ જીવનની અભિનવ અભિવ્યક્તિ છે. એમના વૈવિધ્યસભર અને માતબર સાહિત્યપ્રદાનને હજુ ગુજરાતના સાહિત્યકારોએ અને સાહિત્યરસિક પ્રજાએ યથાર્થ અને પૂર્ણપણે પિછાણવાનો બાકી છે.

શુદ્ધ ગુજરાતી ભાષામાં અસ્ખલિત રીતે વહેતી એમની ઓજસ્વી વાણીમાં થતા જ્ઞાન, યોગ અને ભક્તિના રહસ્યોના ઉદઘાટનનું પાન કરવાનું સૌભાગ્ય ગુજરાતના પ્રમુખ શહેરો ઉપરાંત અમેરિકા, કેનેડા, ઈંગ્લેન્ડ, દક્ષિણ આફ્રિકા તથા ઝાંબિયાના વિવિધ શહેરના શ્રોતાઓને મળ્યું હતું. શ્રી યોગેશ્વરજી સર્વધર્મ સમભાવમાં માનતા હતા તથા નાત, જાત કે સંપ્રદાયના વાડાઓથી પર હતા. એથી જ એમને રામકૃષ્ણ મિશન, થિયોસોફિકલ સોસાયટી, સત્ય સાંઈ સેન્ટર, ડીવાઈન લાઈફ સેન્ટર વિગેરેમાં તથા જૈન, શીખ કે ખ્રિસ્તી ધર્મના ધર્મસ્થાનો કે સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયના મંદિરોમાં એકસમાન આદરથી આમંત્રિત કરવામાં આવતા હતા. ગુજરાત અને ગુજરાત બહારની કોલેજો, સ્કુલો તથા યુનિવર્સીટીમાં એમણે પોતાના અનુભવાત્મક જ્ઞાનનો પ્રસાદ વહેંચ્યો હતો. આજે વિશ્વભરમાં તેમનો બહોળો પ્રસંશક અનુયાયી વર્ગ છે.

ઈ.સ. ૧૯૮૪ ની ૧૮ માર્ચે તેમણે શ્રીમદ્ ભાગવત પર પ્રવચન કરતાં સ્થુલ દેહનો ત્યાગ કર્યો હતો. તેમના અનેકવિધ માનવતાવાદી સત્કાર્યો અને તેમના ઝળહળતા આધ્યાત્મિક વારસાને મા સર્વેશ્વરી સર્વોત્તમ રીતે દીપાવી રહ્યા છે. ઈન્ટરનેટ પર swargarohan.org વેબસાઈટ તથા સ્થુળ રીતે અંબાજીમાં દાંતા રોડ સ્થિત સ્વર્ગારોહણ ધામ એમના મહિમાવંત જીવન અને કાર્યોની યશગાથાને ગાઈ રહ્યું છે.

સંતરામ મહારાજ,Santram Maharaj

“પુણ્યપાપ બે બળદીઆ ને  ઘર  ધંધાની  ઘાણી  રે

કરમ ધરમના પાટા બાંધ્યા મુઓ તરીલાં તાણી રે.”

___

“મન કરમ વચને સાચો રહી, પછી ધરજે તું ધ્યાન,

સર્વે   ઉરમાં   સમાવજે,   મૂકી   મનનું   રે     માન.”

____

“સદગુરુને શબ્દે  રહેશે તે   પદ   પામે   સાર  રે,

શૂન્યનો છેડો આવશે રે ત્યારે ઉતરશો ભવ પાર.”

____

કેવળપુરી, Kevalpuri

“મન વડે મોક્ષ રહ્યો તે માની, જોયે મન વડે બંધન જાણી;

નિરખ  મને  ઠેરાવે   નામ,   કરે   મન  વડે   સબ હિ કામ.”

___

“પ્રતિબિંબ જ્યમ દર્પણમાં પેખો, દિલ ભીતર એમ આત્મા દેખો,

ચૈતન્ય બ્રહ્મ જ્યમ પાણી પર ચંદા, બોલનહારો જો આપ બંદા”

___

“સંતજનનો કરતાં સંગ, અજ્ઞાનપણું  નવ  ઉપજે  અંગ,

સાધુપુરુષની સંગત સાર, તેણે મનવૃત્તિ હોયે એક તાર.”

___