નટવરલાલ વીમાવાળા, Natwarlal Vimawala

–

–

–

–

———————————————————-

જન્મ

• ૩૦, સપ્ટેમ્બર – ૧૯૦૦

કુટુમ્બ

• માતા –વિજયાલક્ષ્મી; પિતા – મૂળચંદ
• પત્ની – હરવદન કાપડિયા

શિક્ષણ

• પ્રાથમિક – મુંબાઈમાં
• કોલેજ શિક્ષણ – વિલ્સન કોલેજ, ફર્ગ્યુસન કોલેજ, ગુજરાત મહાવિધ્યાલયમાં અભ્યાસ

તેમના વિશે વિશેષ

• કુટુમ્બની મૂળ અટક મહેતા હતી. એક જમાનામાં નટવરલાલ શંભુ તરીકે વધારે પ્રખ્યાત હતા! પણ પિતાના વીમાના વ્યવસાયના કારણે વીમાવાળા તરીકે જાણીતા થયા. કુટુમ્બને કવિ નર્મદ સાથે સારો સંબંધ હતો.
• તેમના દાદાએ કવિ નર્મદને ઘણી આર્થિક મદદ કરેલી.
• પિતા મૂળચંદ ઘેલાભાઈએ ગુજરાતી ભજનો અને ગીતો લખ્યાં હતાં.
• ચન્દ્રવદન ચિમનલાલ મહેતા તેમના એક પિતરાઈ ભાઈ હતા.
• દસ વર્ષની ઉમરથી જ સાહિત્ય શોખ. એ ઉમરથી જ સામાયિકોમાં લેખો, કવિતાઓ લખેલાં.
• તેજસ્વી શિક્ષણ કારકિર્દી, સળંગ પ્રથમ વર્ગ જાળવી રાખ્યો હતો.
• આઠ વર્ષની ઉમરે પિતાનું અવસાન. કોલેજ અભ્યાસ દરમિયાન માતાનું અવસાન
• સ્નાતકની પરીક્ષા જતી કરી, બારડોલી સત્યાગ્રહમાં ઝૂકાવ્યું. આને કારણે અભ્યાસ અટક્યો અને સાહિત્ય પ્રકાશનના કામમાં પરોવાયા.
• ૧૯૧૫ – પહેલું પ્રકાશન, મરાઠી પરથી ’શિર હીન શબ’ નામની ડિટેક્ટિવ નવલકથાનો પહેલો ભાગ. ઘણા વખત પછી ‘બેગમ કે બલા’ નામે પ્રસિદ્ધ કરેલી.
• ૧૯૨૧– ભાઈ સાથે ગાંડિવ સાહિત્ય મંદિરમાં. નવજીવનનાં પુસ્તકોથી શરૂઆત. શરૂઆતમાં ગાંડિવમાં નિર્દોષ વિનોદ માટે ‘તોપ’ નામનું સામાયિક શરૂ કર્યું હતું!
• ૧૯૨૨ – ગાંડિવ માટે પ્રેસ શરૂ કર્યું.
• જીવન પર ગાંધીજી, અમૃતલાલ પઢિયારનાં અને Upton Sinclair નાં પુસ્તકોની ઘણી અસર. પણ વિવિધ પ્રકારનાં વાચનનો શોખ.
• પ્રથમ લગ્ન માટે જ્ઞાતિમાં જ વિવાહ થયો હતો પણ તે તોડી નાંખવો પડ્યો. આ માટે જ્ઞાતિના ઘણા વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો. અંતે જ્ઞાતિ બહાર લગ્ન કર્યું.
• ૧૯૨૯ – સાહિત્ય પરિષદને બાળસાહિત્ય પ્રકાશન કરવામાં મદદ, શ્રી રમણ કાંટાવાળા સ્મારક તરીકે ‘મધપૂડો’નું પ્રકાશન

રચના

• ગાંડિવ કથામાળા અને સ્ત્રી શક્તિ ગ્રંથમાળામાં અનેક પુસ્તિકાઓ બહાર પાડી છે

સાભાર

• ડો. કનક રાવળ
• શ્રી. હરીશ રઘુવંશી